Een eigendomsvoorbehoud is vaak minder sterk dan men denkt

Het eigendomsvoorbehoud is een krachtig recht. Door zich het eigendomsrecht van een goed voor te behouden, gaat de eigendom ervan pas over nadat de andere partij een bepaalde prestatie heeft geleverd. Hoewel jij het product reeds leverde, zal de klant pas na de betaling de werkelijke eigenaar ervan worden. Vooral leveranciers nemen zo’n eigendomsvoorbehoud graag op in hun overeenkomsten en algemene voorwaarden. Toch blijkt het eigendomsvoorbehoud lang niet altijd dé almachtige oplossing te zijn. Dat toont ook de juridische praktijk boudweg aan.

Wettelijke begrenzing van het eigendomsvoorbehoud

De regels omtrent het eigendomsvoorbehoud zijn verzinnebeeld in artikel 3:92 van het Burgerlijk Wetboek. Hier staat duidelijk aangegeven dat het eigendomsvoorbehoud enkel in welbepaalde gevallen geldig is. Zo kan het gebruikt worden voor geleverde of nog te leveren zaken, voor werkzaamheden of voor vorderingen wegens tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst.

In de praktijk is de clausule dus interessant voor leveranciers, monteurs die producten installeren en bij contractuele vorderingen, waarbij we meteen denken aan een boetebeding. In alle andere gevallen is een eigendomsvoorbehoud niet mogelijk.

De clausule moet tegenstelbaar zijn

In een optimale wensdroom is een eigendomsvoorbehoud het gevolg van een helder, duidelijk en ondiscutabel contract. In de praktijk zijn ze echter vaker terug te vinden tussen de kleinste lettertjes. Dat de clausule voor de eerste keer in de algemene voorwaarden opduikt, hoeft niet automatisch penibel te zijn. Wel moeten die algemene voorwaarden tegenstelbaar zijn. Denk aan de nodige en tijdige verwijzing ernaar en de correcte terhandstelling ervan. In de praktijk loopt het hier vaak mis en kan je het eigendomsvoorbehoud, ondanks de aanwezigheid van die clausule, niet meer inroepen.

De zaak moet voldoende identificeerbaar zijn

Er moet niet alleen sprake zijn van een geldig eigendomsvoorbehoud, bovendien moet het ook duidelijk zijn op welke zaak het van toepassing is. Als monteur zal je op jouw factuur dus ook concreet het gemonteerde toestel moeten vermelden. Denk bijvoorbeeld aan de opgave van het artikelnummer en de commerciële benaming van het toestel. Hiernaast zal je eveneens het bewijs moeten leveren dat je de producten ook effectief hebt geleverd. De klant even laten tekenen voor ontvangst, mits andermaal een concrete vermelding van het desbetreffende goed, is eveneens cruciaal om de clausule van eigendomsvoorbehoud in de praktijk om te zetten.

Het eigendomsvoorbehoud kan tenietgaan

In principe gaat de eigendom van het product over na de betaling door de klant. Soms verlies je jouw eigendomsvoorbehoud echter ook al vroeger. Dit is het geval indien het verkochte product zijn zelfstandigheid verliest. Denk bijvoorbeeld aan bakstenen waarop je wel een eigendomsvoorbehoud kan doen gelden, maar die hun zelfstandigheid verliezen eenmaal men er een huis mee bouwt. Bij sommige producten biedt een eigendomsvoorbehoud niet de beste bescherming en wordt er maar beter naar een aantal andere alternatieven gezocht.

Laat jouw voorwaarden onder de loep nemen

Het eigendomsvoorbehoud is een handige en krachtige juridische constructie. Toch is het zeker niet absoluut. Er kunnen zich allerhande problemen stellen en het is niet automatisch de beste oplossing.

Heb je een eigendomsvoorbehoud opgenomen in jouw algemene voorwaarden en twijfel je over de geschiktheid ervan? Laat jouw voorwaarden dan nalezen door onze gespecialiseerde juristen. Onze kwaliteit is immers nooit onder voorbehoud. Daar kun je donder op zeggen.