Is vrije ruimte WKR mogelijk voor hard loon?

De werkkostenregeling blijft voor werkgevers een interessante manier om onbelast vergoedingen te geven. Hieronder vallen bijvoorbeeld reiskosten indien deze het bedrag van de gerichte vrijstelling overschrijden. In 2020 wordt de vrije ruimte zelfs verhoogd tot 1,7% van de eerste vierhonderdduizend euro. Anderzijds is en blijft de werkkostenregeling heel ingewikkeld, zeker wat het gebruikelijkheidscriterium betreft.

In een recente zaak moest de rechter dan ook oordelen of bonusaandelen onder de vrije ruimte van de werkkostenregeling kan vallen. Zowel over het gebruikelijkheidscriterium als over het onderscheid tussen hard en zacht loon ontstond er een bitse discussie.

Over het gebruikelijkheidscriterium en de grens van € 2.400,-

In een recente discussie oordeelde de Belastingdienst dat toegekende bonusaandelen niet onder de vrije ruimte van de werkkostenregeling kunnen vallen omdat er niet aan het gebruikelijkheidscriterium is voldaan.

Dit gebruikelijkheidscriterium geeft aan dat vergoedingen en verstrekkingen alleen kunnen worden toegewezen indien hun omvang niet in belangrijke mate groter is dan hun omvang in overeenkomstige omstandigheden. Eenmaal hun omvang 30% groter is dan wat gebruikelijk is, is er niet aan het gebruikelijkheidscriterium voldaan. Daarnaast hanteert de Belastingdienst ook de regel dat vergoedingen en verstrekkingen tot € 2.400,- per werknemer per jaar onder de vrije ruimte kunnen vallen.

In deze zaak had de werkgever een aandelenplan opgesteld waarbij directieleden aandelen zonder tegenprestatie verkregen. Aanvankelijk werd in het aandelenplan opgenomen dat de verschuldigde loonheffing hierop voor rekening van de werkgever was (gebruteerd tarief van 108,3%). In 2012 is de werkgever vervolgens de werkkostenregeling voor deze aandelen beginnen toepassen en werden ze onder de vrije ruimte ondergebracht. Het ging om een bedrag van enkele tienduizenden euro’s per persoon, waardoor de door de Belastingdienst gehanteerde grens van € 2.400,- fors werd overschreden.

Hof valt over het gebruikelijkheidscriterium

In eerste instantie oordeelde de rechtbank nog dat het louter gegeven dat het om een aanzienlijke waarde gaat nog niet voldoende is om te oordelen dat de verstrekking niet onder de werkkostenregeling kan vallen.

Het Hof was echter een andere mening toegedaan. Volgens het Hof is het naar algemene maatschappelijke opvattingen ongebruikelijk om dergelijke bonusaandelen als zwak loon te bestempelen. Omdat volgens het Hof alleen zwak loon en niet zuivere beloningsbestanddelen onder de vrije werkruimte kunnen vallen, oordeelde het Hof dat het niet onder de vrije ruimte kon worden ingebracht. Hier legde het Hof het gebruikelijkheidscriterium streng uit, want de Belastingdienst heeft eerder al geoordeeld dat zuiver loon wel degelijk als eindheffingsloon kan worden aangewezen indien aan het gebruikelijkheidscriterium is voldaan.

Hoge Raad fluit Hof terug: ook hard loon kan onder vrije ruimte WKR vallen

Tegen de beslissing van het Hof werd vervolgens cassatie ingesteld. En daar oordeelde de Hoge Raad opnieuw anders. Volgens de Hoge Raad kan, net zoals de Belastingdienst het al aanhaalde, ook hard loon in de vrije ruimte worden ondergebracht indien aan de andere voorwaarden zoals het gebruikelijkheidscriterium is voldaan. Het is bovendien de fiscus die moet bewijzen dat er niet aan het gebruikelijkheidscriterium is voldaan.

Inhoudelijk heeft de Hoge Raad natuurlijk geen uitspraak gedaan en kwam de zaak opnieuw bij het Gerechtshof Den Haag te liggen. Het blijft dus nog even wachten op dat oordeel.

Voorzichtig omspringen met vrije ruimte

Hoewel ons geduld nog even op de proef wordt gesteld, is het alvast duidelijk dat het met zuiver loon invullen van de vrije ruimte al snel ter discussie komt te staan. Toch heeft de Hoge Raad aangegeven dat het wel degelijk kan indien er verder aan het gebruikelijkheidscriterium is voldaan.

Wat de reikwijdte van het gebruikelijkheidscriterium is, is nog steeds niet helemaal duidelijk. Daarom is het belangrijk om vooraf na te gaan of een vergoeding of verstrekking onder de werkkostenregeling al dan niet onder de werkkostenregeling kan worden aangewezen.

MKBrecht.nl assisteert jou graag. Onze juristen pluizen het nodige voor jou uit, waardoor de Belastingdienst je achteraf niet hoeft terug te fluiten. Plan vandaag nog een adviesgesprek in.