Wat is de wettelijke garantie en kan ik het uitsluiten?

Een koper heeft altijd recht op een goed product. Om discussies te vermijden en om de consument te beschermen, stuurt Europa aan op een wettelijke garantie. Ook Nederland voorziet zo’n wettelijke garantie. Daarnaast kan je als verkoper of fabrikant ook zelf een extra garantie aanbieden. Zo’n garantie is niet verplicht en kan zelfs tegen betaling worden aangeboden.

Wat is de wettelijke garantie?

Tijdens de wettelijke garantietermijn heeft de consument recht op een kosteloze reparatie, de teruggave van zijn geld of op een nieuw product. De wettelijke garantie is van toepassing op alle vormen van consumentenkoop, ook bij de aankoop van een wagen of een huisdier.

Het moet dan wel gaan om een defect dat niet door de schuld van de consument ontstaat, maar bijvoorbeeld wel omdat het product versleten is of omdat er sprake is van een productiefout. In tegenstelling tot in andere Europese landen kent Nederland geen vaste garantietermijn.

In elk geval is de bewijslast gedurende de eerste zes maanden na de aankoop verschoven. Dit wil zeggen dat de consument niets moet bewijzen. Vind je als verkoper dat het de consument zijn schuld is? Dan moet je gedurende deze periode zelf met bewijzen op de proppen komen. Na de periode van zes maanden komt de bewijslast opnieuw bij de consument te liggen en moet de consument bewijzen dat het defect niet zijn schuld is.

Garantietermijn van product tot product

Hoe lang de wettelijke garantietermijn is, staat wettelijk niet vast. In sommige landen kennen ze standaard een garantietermijn van bijvoorbeeld twee jaar toe, maar dat vindt de Nederlandse wetgever niet wenselijk. Uiteindelijk zal de garantietermijn, of de periode waarvan we mogen verwachten dat we een product probleemloos kunnen gebruiken, van product tot product verschillen. Onder andere het merk, de prijs en de beweringen van de fabrikant spelen daarin een rol. Zo mag een consument verwachten dat een wasmachine langer meegaat dan een paar sportschoenen. Maar van een paar sportschoenen van vijfhonderd euro mag je meer verwachten dan van sportschoenen van vijftig euro.

De rechterlijke uitspraken brengen vaak meer duidelijkheid over de garantietermijn. Zo oordeelde de rechtbank Amsterdam in 2016 nog dat een consument van een refurbished iPhone van 799 euro mag verwachten dat het na acht maanden toch nog kan opstarten. In een andere zaak oordeelde de rechtbank Leeuwarden dan weer dat een consument bij de aankoop van een cv-ketel mocht verwachten dat die ketel na 2,5 jaar nog steeds probleemloos zou werken. Toch moet je er rekening mee houden dat elke situatie anders is. Bepaalde vermeldingen op de aankoopbon of zelfs een nieuwe reclamespotje of onderzoek kunnen er voor zorgen dat de consument een langere of net kortere garantietermijn heeft.

Kan ik de wettelijke garantie regelen in mijn algemene voorwaarden?

De wettelijke garantie is een recht dat je niet mag uitsluiten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit een uitspraak van de rechtbank Middelburg. Toen had een koper een tweedehands auto gekocht met het beding “zo mee, geen garantie”. De verkoper kon zich uiteraard niet op het beding beroepen omdat het om een consumentenkoop ging.

Neem je dan maar een afgesproken garantietermijn in je algemene voorwaarden op, van bijvoorbeeld twee jaar? Dan wil dat niet zeggen dat de wettelijke garantie na twee jaar automatisch ophoudt. De termijn van twee jaar wordt dan een minimumtermijn waarbij je garandeert dat de consument een beroep kan doen op de garantie. Je mag de wettelijke rechten van de consument tenslotte niet beperken, maar wel uitbreiden.

Enkel van toepassing op consumentenkoop

De regels omtrent de wettelijke garantie gelden alleen voor de consumentenkoop. Zakelijke klanten die bijvoorbeeld een machine kopen, kunnen er zich niet op beroepen. Toch hebben ook zij recht op een deugdelijk product. Wel is het zo dat zij alle bewijzen moeten leveren om aan te tonen dat er sprake is van non-conformiteit. Uiteraard staat het je vrij om vrijwillig een verkopers- of fabrieksgarantie aan te bieden. De regels omtrent zo’n garantie kan je dan zelf bepalen via een garantieverklaring.

Twee sets algemene voorwaarden nodig

Van de wettelijke garantie kan je bij consumentenkoop niet zomaar afwijken. Ten aanzien van zakelijke klanten kan je wel het een en ander regelen. Het toont opnieuw aan dat het belangrijk is om twee sets algemene voorwaarden te hebben. Lees er meer over in onze eerdere blog over twee sets algemene voorwaarden.