Een franchiseovereenkomst gebruik je natuurlijk om een bepaalde formule, merknaam of kennis te beschermen maar ook tegelijkertijd om het te exploiteren. Bovendien mag de franchisenemer niet zomaar vrij beslissen wat hij met die verkregen rechten doet. Andere namen op je producten plakken mag bijvoorbeeld niet, net zoals de franchisenemer niet mag afwijken van bepaalde communicatierichtlijnen. Dergelijke afspraken zijn terug te vinden in de franchiseovereenkomst. Net door de bijzonderheden van een franchiseovereenkomst, waarbij de rechten van de franchisenemer vaak sterk beperkt worden, ontstaan er wel vaker discussies. Wij raden aan om een franchiseovereenkomst steeds door een jurist of advocaat te laten opstellen. Er kunnen per slot van rekening verschillende problemen opdoemen.
Strijdigheid met het kartelverbod
Het zijn net die afspraken die ervoor zorgen dat een franchiseovereenkomst onder het kartelverbod valt. Het kartelverbod verbiedt afspraken tussen ondernemingen om samen de concurrentiekracht merkbaar te versterken. Wel vaker vecht men op die manier de franchiseovereenkomst aan, met afwisselend succes. Het is anderzijds zeker niet zo dat elke franchiseformule tussen hoop en vrees moet zweven. Net zoals voor andere distributieovereenkomsten is er ook hier sprake van een zogenaamde generieke groepsvrijstelling.
Uit Europese rechtspraak blijkt zelfs dat afspraken zoals de verplichting om producten enkel te verkopen in een ruimte die aan bepaalde eisen voldoet, noodzakelijk kan zijn voor een franchiseformule. Om die reden zijn ook zo’n afspraken toegestaan. Bovendien is het niet omdat een franchiseovereenkomst niet onder de zogenaamde Groepsvrijstelling valt, dat het automatisch in strijd is met het kartelverbod. Indien dat echter wel het geval is, moet je torenhoge boetes vrezen.
Geldigheid van sommige clausules
Wel vaker wordt de geldigheid van welbepaalde clausules aangevochten. Dat is bijvoorbeeld het geval voor een non-concurrentiebeding bij het einde van de overeenkomst. Zo’n beding mag niet onredelijk lang zijn en moet beperkt zijn tot het gebied waar de franchisenemer actief was. Lang niet altijd overleeft zo’n post-non-concurrentiebeding de toetsing door de rechter. Dan mag de franchisenemer na het beëindigen van de overeenkomst meteen de concurrentie aangaan met de ex-franchisegever.
Een andere bepaling die vaak voorkomt is het optierecht. Hierbij moet de locatie waar de franchisenemer is gevestigd na het beëindigen van de overeenkomst steeds eerst te huur of te koop aangeboden worden aan de franchisegever. Op die manier heeft de franchisegever de mogelijkheid om de vestiging verder uit te baten. Zo’n optierecht kan opnieuw een mededingingsbeperkende strekking hebben en daardoor ongeldig zijn.
Lees overigens een eerdere blog over Domino’s Pizza Netherlands B.V. die de franchisenemers wilde verplichten tot het open gaan voor de lunch.
Klassieke problemen van het overeenkomstenrecht
Naast de mededingingsvraagstukken die onlosmakelijk met de franchiseovereenkomst verbonden zijn, gelden ook de problemen die binnen het ondernemingsrecht altijd wel kunnen opdoemen. Denk bijvoorbeeld aan bepalingen die te vaag of net te strikt zijn geformuleerd, bedingen die gewoon ongeldig zijn of aan standaardclausules die je beter niet had opgenomen. Een franchiseovereenkomst is altijd maatwerk en over elke zinsnede moet dan ook goed worden nagedacht. Knip-en-plakcontracten zijn echt geen goed idee.
Bespaar op juridische kosten, maar niet op kwaliteit
Wij raden franchisenemers en franchisegevers aan om hun franchiseovereenkomst minstens even te laten controleren door een jurist of advocaat met kennis van het mededingingsrecht én het overeenkomstenrecht. Enkel op die manier kunnen ze onaangename verrassingen voorkomen. MKBrecht.nl controleert graag je documenten of stelt ze voor je op. Plan een intakegesprek in en laat je helpen.
MKBrecht.nl Bedrijfsjuristen & Advocaten
Met onze brede expertise binnen onze praktijkgebieden bedienen we cliënten in uiteenlopende sectoren. Van MKB, beursgenoteerde bedrijven en internationale ondernemingen tot (semi-)overheden en non-profit. We bieden juridische adviezen op alle niveaus, van boardroom tot individuele medewerker. Kenmerkend voor onze dienstverlening zijn de hoge kwaliteit, betrouwbaarheid en verdieping in specialismen.
Op zoek naar:
Meer weten over onze dienstverlening? Bel 085 25000 44