Wat is intellectueel eigendom nu eigenlijk?

Intellectueel eigendom is overal en altijd aanwezig. Je leest deze blog bijvoorbeeld op je smartphone. Nou, hier heeft een auteur aan gewerkt en dus heeft die auteur intellectuele eigendomsrechten op deze tekst. Daarnaast heeft ook iemand het design van je smartphone uitgetekend. Intellectuele eigendomsrechten. En je gebruikt software om je mobieltje draaiende te houden. Opnieuw intellectuele eigendomsrechten en die mag je niet schenden. Dat maakt het knap lastig als je zelf iets wil maken. Riskeer je dan niet dat je voortdurend met intellectuele eigendomsrechten te maken krijgt? Gelukkig zijn er ook grenzen aan intellectuele eigendommen. Meer nog: pas wanneer er aan een aantal voorwaarden is voldaan, is er sprake van intellectueel eigendom. We leggen het voor je uit.

Verschillende soorten intellectuele eigendomsrechten

Eerst en vooral moet je weten dat er verschillende soorten intellectuele eigendomsrechten bestaan. Intellectueel eigendom is dus een verzamelnaam en heeft onder andere betrekking op rechten op uitvindingen, software, muziek, merknamen et cetera. Hierbij zijn er telkens andere regels van toepassing, ook wat de bescherming of de overdracht betreft. Wel hebben ze een aantal zaken gemeen.

Veruitwendiging van ideeën

Software is pas software wanneer het ook echt iets doet. En muziek is pas muziek als we het kunnen horen. Een idee of een concept dat in je hoofd bestaat, behoort dus niet tot de intellectuele eigendomsrechten. Daarom zal je het steeds minimaal in een concrete vorm moeten gieten. Dat doe je bijvoorbeeld door je verhaal neer te schrijven of door je operastuk te componeren. Dat kan natuurlijk wel even duren en dan riskeer je dat iemand anders net hetzelfde idee heeft.

Daarom is het alsnog mogelijk om ideeën te beschermen. In de praktijk ga je het dan ook veruitwendigen en vastleggen, bijvoorbeeld via een octrooi. Dan is het helemaal niet erg dat je een uitvinding nog niet meteen op de markt brengt: je idee staat duidelijk op papier en jij beslist of je het al dan niet op de markt brengt. Veel van die ideeën worden uiteindelijk niet op de markt gebracht. Neem bijvoorbeeld het “Apparatus for Facilitating the Birth of a Child by Centrifugal Force”, een octrooi op een apparaat dat dankzij wat extra g-kracht het kind sneller uit de moeder zou werpen. Een beschermenswaardig idee, maar commercieel toch niet zo interessant.

Het moet het gevolg zijn van een creatieve activiteit

Daarnaast is het veelal vereist dat het idee vanuit een creatieve activiteit ontstaat. Het moet dus een creatie zijn en dat woord kan je heel ruim interpreteren. Het gaat bijvoorbeeld om activiteiten als schilderen, schrijven, het maken van architecturale ontwerpen of het samenstellen van een diapresentatie.

Zo kan je geen intellectuele eigendomsrechten hebben op natuurlijke kleuren omdat deze helemaal niet werden gecreëerd. En als dat wel het geval zou zijn, dan heeft alleen God de intellectuele eigendomsrechten daarop. Het kan dan wel weer om intellectuele eigendomsrechten gaan als een bepaalde kleur, in combinatie met specifieke vormen en lijnen, door een schilder wordt gebruikt. Die specifieke stijl kan dan wel bescherming genieten.

Wat ook kan is dat iemand zelf een nieuwe plantensoort creëert en ontwikkelt. In dat geval heeft de ontwikkelaar een kwekersrecht, een soort intellectueel eigendomsrecht, op de nieuwe plantensoort. De plantensoort is dan, in tegenstelling tot een plant die in de natuur voorkomt, een creatie en een veruitwendiging van een idee.

Het moet voldoende origineel zijn

Ten slotte moet zo’n idee voldoende origineel zijn. Zo kan je bijvoorbeeld niet ineens een technologiebedrijf beginnen met een appel als logo en het vervolgens Appel noemen. Dat kan best wel creatief zijn, maar omdat het toch wel veel gelijkenissen met “Apple” vertoont, is het niet origineel. Het maken van een akte is eveneens niet origineel, maar het schrijven van een gedicht dat je diepste gevoelens belichaamt, is dat dan weer wel.

Wat aanvangen met intellectuele eigendomsrechten?

De persoon die de intellectuele eigendomsrechten heeft, kiest zelf wat hij ermee doet. Zo kan hij bijvoorbeeld toestemming verlenen aan een uitgever om zijn gedichtenbundel op de markt te brengen of kan hij zijn software via een softwareovereenkomst en een Saas-formule in een economisch model gieten. Ook kan iemand afstand doen van zijn intellectuele eigendomsrechten door ze over te dragen of kan hij de intellectuele eigendomsrechten verkopen.

Hoe dan ook is het belangrijk dat het steeds duidelijk is wat men met deze intellectuele eigendomsrechten mag aanvangen. Daarom laat je het maar beter in een waterdichte overeenkomst gieten. Neem contact op met MKBrecht.nl en neem geen risico’s.