Sena en muzikanten verliezen vergoeding bij geluidsopnamen in audiovisuele werken

Een recente uitspraak van het Europees Hof van Justitie heeft een grote impact op Nederlandse muzikanten van wie de geluidsopnames worden gebruikt in reclamespotjes of andere audiovisuele werken. Zij riskeren namelijk met een financiële kater achter te blijven. Ze doen er goed aan om na te denken over een passende vergoeding in het kader van een synchronisatielicentie.

Eerlijke vergoeding voor muzikanten

Sena, de Stichting ter Exploitatie van Naburige Rechten, verzorgt de inning en de verdeling van de vergoedingen voor het uitzenden van geluidsopnamen. Hierdoor krijgen muzikanten een eerlijke vergoeding wanneer hun geluidsopnamen worden gebruikt in bijvoorbeeld een reclamespotje dat op de televisie verschijnt.

Deze regeling is gebaseerd op een Europese richtlijn die de lidstaten verplicht ervoor te zorgen dat “fonogrammenproducerende en uitvoerende kunstenaars” een billijke vergoeding krijgen wanneer hun fonogram (geluidsopname) openbaar wordt gemaakt. Deze vergoeding is er omdat zij zo’n openbaarmaking niet kunnen verbieden. Aan deze manier van werken lijkt nu echter een einde te komen.

Sena mag geen vergoeding meer vragen

Midden vorige maand kwam het Europees Hof van Justitie met een uitspraak die verstrekkende gevolgen heeft voor uitvoerende kunstenaars. Het Hof gaf aan dat geluidsopnamen hun status als fonogram verliezen wanneer ze in een audiovisueel werk worden opgenomen. Het gaat dan bijvoorbeeld om geluidsopnamen die worden gebruikt in een reclamespotje of een film die op de televisie wordt uitgezonden. Door deze uitspraak van het Europees Hof van Justitie verliezen de uitvoerende kunstenaars nu de vergoeding die Sena voor hen inde. Voor muzikanten en labels is dit natuurlijk een ernstig financieel verlies.

Uitspraak van het Europees Hof van Justitie

In deze zaak ging het om een geschil tussen Atresmedia, de Spaanse exploitant van televisiezenders, en twee collectieve beheersorganisaties die deze naburige rechten beheren. De twee collectieve beheersorganisaties, AGEDI en AIE, stelden al in 2010 een vordering in tot betaling van een vergoeding voor het uitzenden van geluidsopnames. Volgens Atresmedia was dat echter helemaal niet nodig en uiteindelijk werd er een prejudiciële vraag gesteld aan het Europees Hof van Justitie. Het Europees Hof van Justitie gaf Atresmedia gelijk.

In de praktijk wordt er altijd een synchronisatielicentie opgesteld. Via deze licentieovereenkomst verleent de muzikant de toestemming aan de maker van een film of een reclamespotje om het geluidsmateriaal onder de beelden te plaatsen. In ruil daarvoor moet de maker van het audiovisueel werk een vergoeding betalen aan de muzikant. Vroeger kregen ze daarnaast ook nog een vergoeding van de televisiemaatschappij wanneer de beelden vervolgens werden uitgezonden, maar dat kan nu niet langer. Zij hoeven geen billijke vergoeding meer te betalen aan stichtingen zoals Sena. Uiteraard hoeft Sena dan ook geen vergoeding te betalen aan de muzikant.

Extra aandacht schenken aan de synchronisatielicentie

Deze beslissing van het Europees Hof van Justitie heeft financieel een grote impact op muzikanten, nu zij louter afhankelijk zijn van de vergoeding die ze in het kader van de synchronisatielicentie ontvangen. Wij raden hen dan ook aan om na te denken over een betere redactie van deze licenties, bijvoorbeeld door de vergoeding te koppelen aan het succes van de audiovisuele beelden. Wanneer de beelden dan toch vaker worden uitgezonden dan verwacht, is er alsnog recht op een hogere vergoeding. Wij staan je natuurlijk graag bij in deze materie. Plan een intakegesprek in en laat je adviseren en helpen.