Ik doe zaken met buitenlandse bedrijven: welk recht is van toepassing?

We krijgen regelmatig de vraag welk recht van toepassing is als een Nederlandse onderneming zakendoet met bedrijven of consumenten in het buitenland. Het probleem is dat deze vraag eigenlijk niet zo eenvoudig te beantwoorden is. Het is afhankelijk van heel veel factoren, maar gelukkig kan er vooraf ook het een en ander worden geregeld.

Weens Koopverdrag

In de eerste plaats moet je weten dat internationale overeenkomsten vooral geregeld worden door verdragen. Nederland sluit dan een akkoord met een ander land over hoe bepaalde zaken worden geregeld. In de praktijk zijn er vaak afspraken gemaakt met veel landen tegelijkertijd. Een voorbeeld daarvan is het Weens Koopverdrag dat door 85 landen is geratificeerd. Het gaat dan niet alleen om Europese landen, maar bijvoorbeeld ook om Argentinië, China en Lesotho.

Dit Weens Koopverdrag is automatisch van toepassing wanneer er sprake is van een internationale koopovereenkomst van roerende zaken, tussen twee commerciële partijen, en waarbij beide landen het verdrag hebben geratificeerd. Op een aantal punten is dus niet het recht van het land van de koper of de verkoper van toepassing, maar wel deze overkoepelende regels. Het voordeel is dat dezelfde set regels hierdoor voor veel landen gelden. Dit maakt internationale transacties eenvoudiger.

Anderzijds regelt het Weens Koopverdrag ook niet alles. Het bevat bijvoorbeeld geen regels over de wettelijke rente bij laattijdige betalingen. Op sommige punten valt men dus toch gewoon terug op het nationaal recht en blijft het probleem bestaan.

Zelf het toepasselijke recht kiezen

Het voordeel is dat Nederland deel uitmaakt van de Europese Unie, waar we een aantal zaken collectief hebben geregeld. Als je zakendoet met een consument of bedrijf in Europa is het dus sowieso eenvoudiger. Er zijn bijvoorbeeld afspraken gemaakt over rechtskeuzebedingen. Bij zo’n rechtskeuzebeding kiezen de partijen zelf welk recht van toepassing is.

Bovenstaande is geregeld in de Rome I-verordening. Deze verordening geeft aan dat contractspartijen zelf afspraken kunnen maken over het toepasselijke recht, bijvoorbeeld via de algemene voorwaarden. Daarin kan je dan gewoon opnemen dat het Nederlands recht van toepassing is.

Natuurlijk kan het ook dat er zowel in de inkoop- als in de verkoopvoorwaarden zo’n rechtskeuze is gemaakt. Deze patstelling wordt eveneens geregeld door de Rome I-verordening. Een Nederlandse rechter of een EU-rechter moet altijd op basis van deze regels bepalen welk nationaal recht van toepassing is. Bij een verkoopovereenkomst van roerende zaken, zoals een televisie of een mooie bank, gaat het bijvoorbeeld om het recht van het land van de verkoper. Bij een verkoopovereenkomst van een onroerende zaak, zoals een huis, gaat het dan weer om het recht van het land van de koper.

Deze verordening is niet van toepassing wanneer een ander internationaal verdrag de situatie reeds regelt. Zo heeft het bijvoorbeeld geen voorrang op het Verdrag van Montreal dat handelt over het internationaal luchtvervoer van passagiers en goederen.

Belang van goede algemene voorwaarden

Merk op dat dit vrij complexe materie is. Het antwoord is niet alleen afhankelijk van de vraag in welk land de handelspartner is gesitueerd, maar ook van de hoedanigheid van de tegenpartij, het type overeenkomst, de zaak waarop de overeenkomst betrekking heeft en de afspraken die gemaakt zijn tussen de contractspartijen. Hierdoor wordt het al snel complex.

Daarom raden wij ondernemers die internationaal zakendoen altijd aan om hun algemene voorwaarden daarop af te stemmen. Zo kan ons eigen recht van toepassing zijn. Of een ander rechtstelsel als dat gunstiger is. Spreek erover met een van onze experts.