Ontslagen Coolblue-bezorger verzet zich tegen het gebruik van zijn portret en vangt bot

Op 7 augustus 2020 is een man die werkzaam was bij Coolblue op staande voet ontslagen. Dat gebeurde nadat de man onder werktijd en in Coolblue-kledij een collega bij de keel had gegrepen (ECLI:NL:RBROT:2020:11990). De man geniet enige bekendheid, want zijn portret is onder andere terug te vinden in een promotiefilmpje over de introductie van tientallen elektrische bezorgbusjes bij Coolblue. Daarnaast is zijn portret ook op 36 bestelbussen van Coolblue te zien. Coolblue gebruikt al langer de portretten van de eigen medewerkers op hun website, op bestelbussen en bij ander promotiemateriaal. Na het ontslag wilde de man echter niet langer met Coolblue worden geassocieerd.

Afstand van het portretrecht in de arbeidsovereenkomst

De man trad op 8 augustus 2017 in dienst bij Coolblue en kreeg een arbeidsovereenkomst voor zeven maanden. In de arbeidsovereenkomst waren ook afspraken opgenomen over het portretrecht. Er was onder andere afgesproken dat de werknemer afstand doet van zijn portretrecht, ook na het dienstverband. Alsook was duidelijk opgenomen dat het portret mag worden gebruikt op YouTube, in folders, boekjes, jaarverslagen en in “al onze andere uitingen”.

Op 13 februari 2018 werd er een tweede arbeidsovereenkomst getekend voor een periode van acht maanden. Daarin was afgesproken dat alle huidige arbeidsvoorwaarden hetzelfde blijven. Op 19 oktober 2018 volgde ten slotte een verlenging voor onbepaalde tijd, opnieuw met de vermelding dat de huidige arbeidsvoorwaarden hetzelfde blijven.

Ontslagen man betwist toestemming te hebben verleend

De ontslagen man eist voor de rechtbank te Rotterdam een bedrag van 25.000 euro voor het gebruik van zijn portret en een dwangsom van 1000 euro per dag dat zijn portret na het vonnis nog wordt gebruikt (ECLI:NL:RBROT:2021:13048). De man wil namelijk niet langer met Coolblue worden geassocieerd. De ontslagen Coolblue-bezorger beroept zich op artikel 21 Auteurswet.

Op grond van dit artikel kan degene die op een portret is afgebeeld, zonder dat hij daartoe opdracht heeft gegeven, zich tegen de publicatie ervan verzetten als hij daar een redelijk belang toe heeft. Als de geportretteerde echter afstand heeft gedaan van zijn portretrecht, kan hij zich ook niet meer op artikel 21 Auteurswet beroepen. Daarom haalt de man aan dat hij geen expliciete toestemming heeft gegeven voor het onbeperkte gebruik van zijn portretrecht en dus geen afstand heeft gedaan van zijn portretrecht. Volgens de man waren er bij de contractverleningen namelijk geen expliciete afspraken gemaakt over het gebruik van zijn portret en volstaat het niet om schemerig te verwijzen naar de eerdere afspraken.

Coolblue mag het portret blijven gebruiken

De rechter volgt de redenering van de ontslagen medewerker niet. Volgens de rechter is het duidelijk dat de man door akkoord te gaan met de verleningen ook blijvend afstand heeft gedaan van zijn portretrecht. Volgens de rechter hoorde het voldoende duidelijk te zijn dat de geldende arbeidsvoorwaarden hetzelfde zouden blijven. Daarnaast oordeelt de rechter dat de man ook impliciet toestemming gaf tot de publicatie van zijn portret, omdat hij na de contractverlenging nog steeds vrijwillig figureerde in een promotievideo en foto’s van hem liet maken.

De rechter benadrukt bovendien dat de kosten voor Coolblue, die de foto’s op alle busjes zou moeten verwijderen en die daardoor ook moeilijkheden zou ondervinden om de pakjes op tijd te bezorgen, onredelijk hoog zouden zijn. Daarom oordeelt de rechter dat Coolblue de beeltenis van de man mag blijven gebruiken.

Goede afspraken maken over het portrecht

Deze zaak toont aan dat je als werkgever maar beter goed kunt nadenken over het gebruik van het portret van je werknemers, bijvoorbeeld als je foto’s van werknemers op je website of in brochures plaatst. Coolblue had zijn zaakjes duidelijk op orde, maar we merken dat veel werkgevers hier helemaal geen of slechte afspraken over maken. En dat kan ze duur komen te staan. Eerder heeft PostNL bijvoorbeeld een schadevergoeding moeten betalen, omdat een werknemer ineens zijn foto’s op de website en op vrachtwagens zag verschijnen.

Als een werknemer later vertrekt of wordt ontslagen en jij je zaakjes niet op orde hebt, riskeer je dat je het promotiemateriaal niet langer mag gebruiken en dat je een schadevergoeding moet betalen. Heb je in de arbeidsovereenkomst al afspraken gemaakt over het portrecht, maar twijfel je of deze afspraken wel voldoende zijn? Laat dan een ContractCheck™ uitvoeren. Onze advocaten en bedrijfsjuristen controleren de arbeidsovereenkomst en brengen binnen drie werkdagen advies op maat uit.