Wat houdt goed werknemerschap in?

Bij de uitvoering van een arbeidsovereenkomst moet een werkgever zich als een goed werkgever gedragen (goed werkgeverschap) en dient een werknemer zich als een goed werknemer te gedragen (goed werknemerschap). Dat is te lezen in artikel 7:611 van het Burgerlijk Wetboek. Dat wetboek geeft niet aan wat goed werknemer- of werkgeverschap nu net inhoudt. Het is in ieder geval een aanvulling op de klassieke bepalingen van het arbeidsrecht en op de inhoud van de arbeidsovereenkomst. Als een rechter moet oordelen over een arbeidsconflict zal hij dus ook steeds rekening houden met het goed werkgever- of werknemerschap.

Wat is goed werknemerschap?

Goed werknemerschap gaat over het gedrag van de werknemer. Het gaat erom dat je als werkgever mag verwachten dat een werknemer zich goed gedraagt. Er zijn vijf belangrijke onderdelen van goed werknemerschap. Deze zijn hieronder besproken.

Als een werknemer zich niet als een goed werknemer gedraagt, is het mogelijk om actie te ondernemen. Zo kan je de werknemer erover aanspreken tijdens een functioneringsgesprek, kan je een officiële waarschuwing geven of kan je de werknemer schorsen. Je kan ook een contractverlenging weigeren of zelfs overgaan tot een ontslag. In sommige gevallen kan je een schadevergoeding eisen.

Een goed werknemer is aanwezig

In de eerste plaats moet een goed werknemer aanwezig zijn op de afgesproken werktijden. Een enkele keer te laat komen, kan zelfs de beste werknemer eens overkomen. Maar een goed werknemer komt niet structureel te laat. Een goed werknemer zal ook niet zonder goedkeuring vakantie of verlof opnemen.

Tegenover goed werknemerschap staat goed werkgeverschap. Een werkgever mag dus ook niet zomaar, zonder een goede reden, een verlof- of vakantieverzoek afwijzen.

Een goed werknemer verricht passend werk

Ten tweede is een goed werknemer verplicht om passend werk te verrichten. Hij mag niet de hele dag niksen, maar is verplicht om het werk uit te voeren dat hem wordt aangeboden. In principe gaat het dan om het werk waarvoor de werknemer is aangenomen. Soms kan er van de werknemer worden verwacht dat hij ook eens ander werk uitvoert, bijvoorbeeld als hij door ziekte of overmacht moet inspringen voor een collega. Het gaat dan wel om uitzonderingssituaties. Goed werknemerschap houdt verder in dat de werkgever af en toe mag vragen om over te werken, op voorwaarde dat dat niet structureel is en het overwerken ook daadwerkelijk nodig is.

Een goed werknemer is eerlijk

Vervolgens dient een goed werknemer eerlijk te zijn. Als werknemers tijdens het werk een fout hebben gemaakt, moeten ze dat eerlijk toegeven en mogen ze daar niet over liegen. Ook als ze medisch gezien bepaald werk niet meer mogen uitoefenen, moeten ze daar eerlijk over zijn en hebben ze zelfs een mededelingsplicht. Voor de werkgever is die informatie erg belangrijk, want hij moet kunnen garanderen dat het werk veilig kan worden uitgevoerd. Anders komt hij in de problemen.

Een goed werknemer is loyaal

Alsook dient een werknemer loyaal te zijn. Gedurende de uitvoering van de arbeidsovereenkomst mag hij niet zomaar een eigen bedrijf starten om met jou te concurreren. Ook mag hij niet zonder jouw toestemming bijklussen bij een concurrent.

Dit gaat wel minder ver dan bijvoorbeeld een concurrentiebeding of een nevenwerkzaamhedenbeding. Een concurrentiebeding heeft betrekking op de periode na de arbeidsovereenkomst. Een nevenwerkzaamhedenbeding heeft dan weer niet alleen betrekking op concurrerende nevenwerkzaamheden, maar is ruimer dan enkel dat.

Een goed werknemer kan geheimen bewaren

Ten slotte mag van een goed werknemer worden verwacht dat hij niet zomaar gevoelige bedrijfsinformatie deelt. Dat is ook het geval als er geen geheimhoudingsbeding in de arbeidsovereenkomst is opgenomen. Bedrijfsgeheimen of persoonlijke klantinformatie mag hij dus niet zomaar delen met vrienden, familie of andere mensen.

Duidelijke afspraken en gedragsregels

In de praktijk kan een rechter anders beslissen over de bovenstaande punten. Een rechter kijkt nu eenmaal naar alle omstandigheden en zal ook rekening houden met bijvoorbeeld het goed werkgeverschap. Er moet nu eenmaal altijd een evenwicht worden gevonden tussen goed werknemerschap en goed werkgeverschap.

Om onduidelijkheden en problemen te voorkomen, is het aan te raden om gedragsregels en verwachtingen duidelijk vast te leggen. De belangrijkste zaken, bijvoorbeeld omtrent het uit te voeren werk en de te presteren uren, neem je op in de arbeidsovereenkomst. Andere zaken kan je opnemen in een gedragscode die deel uitmaakt van het personeelshandboek of het bedrijfsreglement.