Invoeren van een collectieve vakantie moet correct verlopen

In principe kunnen werknemers hun vakantie-uren in samenspraak met de werkgever opnemen. De werknemer dient een aanvraag voor vakantie-uren in en de werkgever moet dit goedkeuren. Enkel bij zwaarwegende bedrijfsbelangen kan de werkgever de verlofaanvraag weigeren. Het schriftelijk bezwaar tegen de aangevraagde vakantie-uren moet binnen twee weken na ontvangst van de vakantieaanvraag bekend worden gemaakt. De werkgever moet bij een bezwaar toestaan om op een ander moment vakantie op te nemen. In sommige gevallen is het niet wenselijk dat medewerkers vrij vakantie-uren kunnen opnemen. Dan geldt er een collectieve vakantie, bijvoorbeeld in de bouw en in het onderwijs. Ook in andere sectoren kan een collectieve bedrijfssluiting nuttig zijn.

Wat is een collectieve vakantie?

Een collectieve bedrijfssluiting is een vooraf vastgestelde periode waarin het bedrijf gesloten is en waarbij medewerkers niet over de mogelijkheid beschikken om te (komen) werken. Een collectieve bedrijfssluiting kan een enkele dag zijn, bijvoorbeeld de dag na Hemelvaart of op oudejaar. Maar een collectieve bedrijfssluiting kan ook gedurende een langere periode gelden. Dat is bijvoorbeeld het geval bij de collectieve vakantie in het onderwijs, een vakantie die natuurlijk samenvalt met de schoolvakantie. De wet bepaalt niet hoeveel collectieve vakantiedagen de werkgever aan zijn personeel mag opleggen.

Gevolgen voor de werkgever en de werknemer

Tijdens een collectieve bedrijfssluiting is het toegestaan om medewerkers te verplichten om hun vakantiedagen op te nemen. Maar een collectieve bedrijfssluiting kan niet zomaar worden ingevoerd. Dit moet duidelijk in de arbeidsovereenkomst en/of de cao zijn opgenomen. In het andere geval zal je hierover moeten onderhandelen met de personeelsvertegenwoordiging of de OR.

Een probleem stelt zich natuurlijk als een medewerker onvoldoende vakantie-uren heeft opgebouwd. In principe moet je dan het loon doorbetalen, omdat jij de medewerker niet de kans biedt om te komen werken. Het kan echter ook dat hier andere afspraken over zijn gemaakt, bijvoorbeeld een verrekening met de nog op te bouwen vakantie-uren. In sommige gevallen kunnen medewerkers tijdens de collectieve bedrijfssluiting ook een WW-uitkering van het UWV krijgen. Hieraan zijn wel strikte voorwaarden verbonden.

Problemen bij het invoeren van een collectieve vakantie

In ieder geval is het belangrijk om de bepalingen van een toepasselijke cao te respecteren. Dat bewijst ook een recente zaak (ECLI:NL:RBMNE:2022:4905) waarbij een werkgever een productiestop van vier weken had ingelast, waarbij de vierde week als een collectieve vakantieweek werd aangewezen. Op grond van de cao diende de werkgever hier met de ondernemingsraad overeenstemming over te bereiken.

Volgens de werkgever was dat het geval, maar de kantonrechter stelde vast dat enkel het dagelijks bestuur van de OR toestemming had verleend. Ingevolge de cao-bepaling is dit niet voldoende: er moet overeenstemming zijn met de OR, niet louter met een afvaardiging van de OR. De onterecht van de vakantiesaldi afgeschreven dagen dienden weer te worden bijgeschreven. En bij ex-werknemers dienden de onterecht afgeschreven dagen te worden uitbetaald. Verder diende de werkgever alle proceskosten te vergoeden. Het niet correct invoeren van een collectieve bedrijfssluiting kan met andere woorden verregaande gevolgen hebben.

Om dergelijke problemen te voorkomen, doe je er goed aan om vooraf juridisch advies in te winnen. Wij informeren je graag over de mogelijkheid tot het invoeren van een collectief verlof en de te doorlopen procedure. Neem contact met ons op voor meer informatie en juridisch advies op maat.