Koffie als bindmiddel bij de re-integratie

Wanneer je als werkgever te maken krijgt met arbeidsongeschikte medewerkers, ben je wellicht op zoek naar manieren om de verbinding met deze medewerkers te behouden. Dit zal namelijk helpen bij hun terugkeer naar de werkplek. Een van de manieren die steeds vaker wordt toegepast, is het organiseren van koffiemomenten. Het is de bedrijfsarts die aangeeft of een arbeidsongeschikte medewerker al dan niet aan dergelijke koffiemomenten kan deelnemen.

Koffiemomenten voor arbeidsongeschikte medewerkers

Koffiemomenten zijn informele bijeenkomsten waarbij de zieke werknemer langskomt om koffie te drinken met de werkgever, de managers en de collega’s. De zieke werknemer komt dus naar het werk om lekker bij te praten, niet om te werken. Het idee achter deze momenten is dat het helpt om de band met de organisatie te behouden, waardoor de stap om terug te keren naar het werk kleiner wordt. Het gaat hierbij puur om sociaal contact en het behouden van een gevoel van betrokkenheid.

Het belangrijkste voordeel van koffiemomenten is dat ze helpen bij de re-integratie van de werknemer. Ze kunnen de terugkeerdrempel flink verlagen. Verder kan een koffiemoment het gevoel van isolement doorbreken, een gevoel dat vaak gepaard gaat met een langdurige ziekte. Voorts kunnen deze momenten bijdragen aan een betere sfeer op de werkvloer en kunnen ze het begrip voor de situatie van de zieke werknemer helpen te vergroten.

Redelijk voorstel is belangrijk

Hoewel koffiemomenten veel voordelen kunnen bieden, zijn er ook enkele potentiële valkuilen en aandachtspunten waar je rekening mee moet houden. Een daarvan is de timing van het koffiemoment. Het is belangrijk dat dit op een redelijk tijdstip wordt gepland, anders kan de zieke werknemer het recht hebben om het koffiemoment te weigeren. Zo is er een recente rechtszaak geweest waarbij de werknemer het aanbod van de werkgever om koffie te drinken om 18.30 uur weigerde, omdat dit wel erg laat is en sowieso buiten de normale werktijden valt. In dit geval oordeelde de rechter dat het voorstel van de werkgever onredelijk was (ECLI:NL:RBROT:2023:3454).

In een andere zaak vroeg de werkgever om elke week op een vaste dag en tijd koffie te komen drinken. De werknemer vond dit niet logisch, omdat er helemaal geen vaste koffiemomenten in het bedrijf zijn. Men dronk koffie wanneer er geen klanten waren. Op het verplichte koffiemoment waren er dan ook vaak geen collega’s aanwezig. Doordat de werknemer niet meer kwam opdragen, werd de medewerker op staande voet ontslagen. De rechter vernietigde dit ontslag meteen, onder andere omdat het koffiemoment zijn doel voorbijschoot (ECLI:NL:GHAMS:2022:1176).

Toch is het niet altijd zo dat de werknemer gelijk krijgt. Er was bijvoorbeeld een zaak waarin een zieke werknemer consequent weigerde om deel te nemen aan koffiemomenten en andere afspraken. De medewerker verscheen zelfs niet bij de bedrijfsarts en bij de rechter. In dit geval oordeelde de rechter dat het ontslag zonder transitievergoeding terecht was (ECLI:NL:RBNHO:2020:5485). Volgens de rechter had de werknemer verzaakt aan de re-integratieverplichtingen. Een werknemer die volgens de bedrijfsarts in staat is om aan koffiemomenten deel te nemen, zal dus moeten ingaan op een redelijk voorstel van de werkgever.

Begin koffiemomenten aan te bieden

Deze zaken tonen aan dat koffiemomenten een belangrijk hulpmiddel kunnen zijn bij de re-integratie. Het is echter geen vrijblijvende aangelegenheid. Het is belangrijk dat de partijen zich redelijk opstellen en flexibel zijn met betrekking tot de timing en de invulling van deze momenten. Met de juiste aanpak kunnen koffiemomenten een positieve impact hebben op de re-integratie. En met een verkeerde aanpak kunnen ze het omgekeerde effect hebben. Voor vragen hieromtrent, bijvoorbeeld over de mogelijke sancties voor een medewerker die weigert deel te nemen aan de koffiemomenten, is het een goed idee om contact op te nemen met de experts van MKBrecht.nl.