De Wet DBA: een nieuw tijdperk voor ondernemers

Met de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) wil de Nederlandse overheid duidelijkheid scheppen in de werkrelaties tussen opdrachtgevers en zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). Deze wet, die vanaf 1 januari 2025 actief gehandhaafd wordt, is erop gericht om een eerlijkere arbeidsmarkt te creëren en schijnzelfstandigheid te voorkomen. Schijnzelfstandigheid treedt op wanneer iemand als zelfstandige wordt ingehuurd, terwijl hij in feite onder de voorwaarden van een werknemer werkt. Dit levert niet alleen belastingtechnische problemen op, maar kan ook leiden tot oneerlijke concurrentie en verminderde rechten voor de zzp’er.

Handhaving Wet DBA vanaf 2025

Tot voor kort werd de Wet DBA nauwelijks gehandhaafd door de Belastingdienst. Dit handhavingsmoratorium was ingesteld omdat de wet complex bleek en veel vragen opriep bij zowel opdrachtgevers als zelfstandigen. De Belastingdienst gaf wel waarschuwingen, maar legde enkel boetes op als er sprake was van bewuste misleiding. Ondertussen werkten de overheid en wetenschappers verder aan de uitwerking van regels om de wet effectiever en duidelijker te maken. Vanaf 2025 zal de Belastingdienst daarom weer actief controleren, met bijzondere aandacht voor sectoren en situaties waarin het risico op schijnzelfstandigheid het grootst is.

De basis van de Wet DBA ligt in de relatie tussen zelfstandigen en opdrachtgevers. Wanneer een zzp’er opdrachten aanneemt, moet hij of zij ook daadwerkelijk als ondernemer werken. Dit betekent dat de zzp’er bijvoorbeeld zelf bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd, meerdere opdrachtgevers heeft en commercieel risico draagt. Voor opdrachtgevers is het cruciaal om de aard van de arbeidsrelatie zorgvuldig te beoordelen. Een recent gepubliceerd afwegingskader van de Belastingdienst biedt extra houvast voor opdrachtgevers om te beoordelen wanneer er al dan niet sprake is van een dienstbetrekking.

Risico op schijnzelfstandigheid blijft groot

De Wet DBA en de handhaving hiervan is erop gericht om ervoor te zorgen dat werkenden die in feite als werknemer opereren ook daadwerkelijk toegang krijgen tot de bescherming en voordelen die daarbij horen. Het gaat dan bijvoorbeeld om ziekteverlof en een werkloosheidsuitkering. Dit biedt op lange termijn een gezondere balans tussen de verschillende vormen van werkrelaties en draagt bij aan een sterkere en stabielere sociale zekerheid.

Impact handhaving zal meteen voelbaar zijn

Hoewel de nieuwe handhavingsperiode in 2025 nog met een overgangsfase begint, een periode waarin boetes slechts beperkt worden toegepast, zullen de financiële gevolgen voor opdrachtgevers die de regels niet volgen wel degelijk reeds voelbaar zijn. De Belastingdienst kan bijvoorbeeld naheffingen opleggen. Dat maakt een correcte toepassing van de wet vanaf het begin essentieel. Voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers betekent dit dat ze hun samenwerkingen nauwgezet moeten bekijken en juridisch op orde moeten brengen. MKBrecht.nl biedt deskundig advies en helpt om de samenwerking tussen opdrachtgevers en zzp’ers juridisch veilig en correct vorm te geven.