Een werknemer maakt een creatief werk: wie heeft het auteursrecht?

Als een werknemer een website ontwerpt, een mooie tekening maakt of een leuk verhaal schrijft, is er sprake van een creatieve prestatie waarop auteursrecht rust. De vraag is natuurlijk wie de eigenaar is van dat auteursrecht: de werknemer die het creatieve werk heeft gemaakt, de werkgever die hem betaalt om het te maken of de opdrachtgever die met de werkgever in zee gaat? Het antwoord op deze vraag is terug te vinden in de Auteurswet, hoewel ook de rechtspraak een rol speelt.

Auteursrecht is in principe voor de maker van het werk

Het auteursrecht is een recht dat volgens de Auteurswet eigendom is van de maker van het werk of van zijn rechtverkrijgenden. Enkel degene die het auteursrecht bezit, mag het werk openbaar maken, vereenvoudigen of een ander de toestemming geven om dat te doen.

De Auteurswet bepaalt echter ook dat het auteursrecht kan worden overgedragen. Dit gebeurt bijvoorbeeld in het kader van de erfopvolging, waardoor kinderen het auteursrecht van hun ouders erven. Maar het auteursrecht kan ook met behulp van een overeenkomst worden overgedragen, bijvoorbeeld door het te verkopen of door een (exclusieve) licentie toe te kennen.

Regels omtrent het werkgeversauteursrecht

In de Auteurswet zijn er ook regels terug te vinden over het zogenaamde werkgeversauteursrecht. Deze regels zijn opgenomen in artikel 7 van de Auteurswet. Dit artikel bepaalt dat het auteursrecht op het werk dat tijdens het dienstverband werd gemaakt aan de werkgever toebehoort en niet aan de werknemer.

Uit de rechtspraak blijkt wel dat er hier een aantal voorwaarden aan verbonden zijn. Zo moet er sprake zijn van een arbeidsovereenkomst waarbij iemand arbeid verricht in ruil voor een loon. Deze regel is met andere woorden niet van toepassing bij freelanceovereenkomsten, waarbij het in principe de freelancer is die het auteursrecht bezit. Het is dan belangrijk dat er in de freelanceovereenkomst nadrukkelijk wordt bepaald dat het auteursrecht aan de opdrachtgever wordt overgedragen.

Ten tweede bepaalt de rechtspraak dat het maken van het werk ook een taak van de werknemer moet zijn. Als een administratieve medewerker tijdens de werktijd eventjes een schilderij maakt, zal de werkgever dat wellicht niet zo fijn vinden en kan hij hem berispen of sanctioneren. Maar daarom kan de werkgever het auteursrecht nog niet claimen. Dit is uiteraard anders wanneer het maken van schilderijen tot het takenpakket van een creatieve medewerker behoorde. De rechtspraak stelt hier wel een extra eis aan: de werkgever moet ook zeggenschap hebben gehad over de vorm waarin het werk tot stand kwam.

Ten slotte speelt de inhoud van de arbeidsovereenkomst een rol. In de arbeidsovereenkomst kunnen hier namelijk andere afspraken over worden gemaakt, bijvoorbeeld door af te spreken dat de bepalingen van artikel 7 van de Auteurswet niet van toepassing zijn. In dat geval zal het toch de werknemer zijn die de auteursrechten bezit.

Afspraken maken over het auteursrecht

In veel gevallen zal de werkgever de eigenaar zijn van de auteursrechten die op het werk rusten. Het auteursrecht wordt daarbij niet automatisch overgedragen aan de opdrachtgever die de werkgever betaalt. Als de opdrachtgever het auteursrecht op deze werken wil en dus vrij wil kunnen beslissen wat er met het werk mag gebeuren, zullen hierover schriftelijke afspraken moeten worden gemaakt. Het toont aan dat het van groot belang is om in overeenkomsten duidelijkheid te scheppen over de vraag wie de auteursrechten heeft, aan wie ze worden overgedragen en welke rechten al dan niet worden overgedragen. Als je hier nog vragen over hebt of als je je overeenkomsten op dit punt nog eens kritisch wil laten bekijken, helpen wij je graag verder.