Hoe ga ik als werkgever om met feestdagen?

De maanden april en mei zitten boordevol feestdagen. Goede Vrijdag, Pasen, Koningsdag, Bevrijdingsdag, Hemelvaartsdag en Pinksteren zorgen voor vele extra dagen waarop het personeel niet moet werken. En dan zijn er nog tien andere maanden boordevol feestdagen. Toch wil dit niet zeggen dat het personeel altijd recht heeft op een vrije feestdag. De toepasselijke cao is namelijk bepalend. We leggen het voor je uit.

Verschillende soorten feestdagen

Hoewel onder meer Duitsland en Frankrijk meer feestdagen hebben dan wij, zijn er ook in Nederland best wel wat dagen waarop we feest mogen vieren. Koningsdag en Bevrijdingsdag zijn daar voorbeelden van. Dit zijn de zogenaamde nationale feestdagen. Daarnaast zijn er ook algemeen erkende feestdagen: Nieuwjaar, Goede Vrijdag, tweede paasdag, Hemelvaartsdag, tweede pinksterdag, eerste kerstdag en tweede kerstdag. Ten slotte zijn er niet-erkende feestdagen, zoals het Suikerfeest of Chanoeka.

Geen wettelijke regels, maar weinig vrijheid

In tegenstelling tot in sommige andere landen is er in Nederland geen wet die vastlegt dat werknemers op bepaalde feestdagen vrij moeten hebben. Toch kan een werkgever ook niet zomaar op eigen houtje beslissen om een bepaalde feestdag niet vrij te geven. In de arbeidsovereenkomst kan namelijk bepaald zijn dat de werknemer die dag vrij zal hebben en dan moet de werkgever de arbeidsovereenkomst respecteren. In een arbeidsovereenkomst kan ook overeen worden gekomen dat het personeel vrij heeft op Suikerfeest, hoewel dit geen algemeen erkende feestdag is. Dit is dan eigenlijk een pret-verlofdag waarop je het personeel buiten de vakantie- en feestdagenregeling om betaald vrijgeeft. Dergelijke toegevingen zijn toegestaan.

Ook als er niks bepaald is in de arbeidsovereenkomst is het geen vrijheid blijheid, want ook een cao of een personeelsreglement kan bepalen dat men recht heeft op een vrije dag. Dit heeft zelfs voorrang op de arbeidsovereenkomst. Als werkgever is het dus heel belangrijk dat je weet onder welke bedrijfstak-cao je valt. Wanneer de cao, de arbeidsovereenkomst en het personeelsreglement geen vrije dag verplichten, moet de werkgever het niet toekennen. Natuurlijk blijft het wel toegestaan om dit alsnog vrijwillig te doen.

Hoewel er geen wet is die alles uniform regelt, vertonen de cao’s veel gelijkenissen. Zo zijn de meeste werknemers vrij op de nationale en de algemeen erkende feestdagen. Een uitzondering is Bevrijdingsdag die vaak enkel in een lustrumjaar, zoals 2020 of 2025, recht geeft op een vrije dag. Toch zijn er zeker ook verschillen. Er zijn bijvoorbeeld een aantal cao’s waarbij werknemers het recht hebben om een algemeen erkende feestdag in te ruilen voor een niet-erkende feestdag. Zo kan een werknemer bijvoorbeeld tweede kerstdag inruilen voor Suikerfeest.

Wet regelt evenmin toeslagen en loondoorbetaling

Als er over de feestdagen niets wettelijk is geregeld, dan geldt dit natuurlijk ook voor het doorbetalen van het loon of voor toeslagen bij werknemers die dan wel werken. Deze zaken worden eveneens in de cao’s geregeld. In alle cao’s staat dat de werknemer recht heeft op loondoorbetaling op een officiële vrije feestdag die valt op een dag waarop de werknemer normaal zou werken. In de meeste cao’s is ook een toeslag van 50 tot 100% opgenomen voor werknemers die wel werken op een feestdag. Afwijkende bepalingen blijven echter mogelijk.

Samengevat: als het gaat over feestdagen is er wettelijk maar weinig geregeld. Toch wil dit niet zeggen dat je veel vrijheid hebt. Wil je hier meer over weten of wil je een aantal zaken regelen in de arbeidsovereenkomst of in het personeelsreglement? Plan dan een gratis intakegesprek in en wij helpen je verder.