Ontslaggrond werkweigering kan niet worden gecumuleerd

Met de komst van de WAB werd er een i-grond aan de ontslaggronden toegevoegd. Uit een recente wijzigingsnota blijkt nu dat de i-grond niet kan worden toegepast in de vorm van een cumulatie met de f-grond. In de praktijk zorgt dat ervoor dat een werkgever die een werkweigeraar wil ontslaan, de i-grond niet kan inroepen om de f-grond met een andere ontslaggrond te combineren. Ingewikkeld? Wij van MKBrecht.nl verduidelijken graag het een en ander.

Wat is de i-grond (cumulatiegrond)?

De nieuwe i-grond is een cumulatiegrond die door de WAB (Wet Arbeidsmarkt in Balans) aan het ontslagrecht wordt toegevoegd. De i-grond maakt het mogelijk om verschillende onvoldragen ontslaggronden te combineren. Vroeger was het verplicht om aan de strenge eisen van de verschillende individuele ontslaggronden te voldoen, maar dankzij de cumulatiegrond kan dat ook indien er verschillende onvoldragen ontslaggronden zijn.

Denk bijvoorbeeld aan een verstoorde arbeidsrelatie waarbij het begeleidingstraject niet werd afgerond terwijl er niet aan alle voorwaarden van de g-grond (verstoorde arbeidsverhouding) is voldaan. Vroeger zou de rechter oordelen dat de arbeidsovereenkomst niet kan worden beëindigd omdat er niet aan alle voorwaarden is voldaan. Dankzij de nieuwe i-grond kan dat wel.

Bij de samenstelling van de i-grond werd de cumulatietoepassing beperkt tot de omstandigheden uit de c- tot en met de h-grond. Het gaat stuk voor stuk om omstandigheden die verband houden met de arbeidsrelatie, de persoon of het disfunctioneren van de werknemer. De i-grond kan met andere woorden niet worden toegepast bij de omstandigheden van de a-grond (ontslag bij reorganisatie) en de b-grond (ontslag bij langdurige arbeidsongeschiktheid). Nu wordt ook de f-grond van het toepassingsgebied uitgesloten.

Wat is de f-grond?

De f-grond is een ontslaggrond die de werkgever toestaat om de werknemer te ontslaan bij werkweigering. Aan het inroepen van de f-grond zijn er een aantal voorwaarden verbonden. Zo moet de werkgever bewijzen dat het werk opzettelijk werd geweigerd, er sprake is van een ontoelaatbaar gevolg voor de werkgever en het werk niet werd geweigerd ten gevolge van ziekte of beperking. Daarnaast moet het geweigerde werk tot de vaste taken van de werknemer behoren, mag het niet mogelijk zijn om het werk in een aangepaste vorm te verrichten en moet de werkgever de werkweigering ook bewijzen.

Overigens zijn er ook een aantal gevallen waarbij een werkweigering niet kan worden toegepast. Dat is bijvoorbeeld zo als het gaat om een oproepcontract of nulurencontract, indien het geweigerde werk overwerk betreft of indien de werkweigering het gevolg is van achterstallige loonbetalingen.

Omdat de f-grond niet langer met de andere gronden kan worden gecombineerd, moet er dus steeds aan alle voorwaarden van de f-grond zijn voldaan.

Waarom de i-grond niet combineren met de f-grond?

De f-grond zorgt wel vaker voor verhitte discussies omdat het vaak gaat om gewetensbezwaren. Denk bijvoorbeeld aan een joodse drukker die weigert om onzedelijke publicaties te maken. Of een moslimwerknemer die weigert om varkens te slachten.

Met die voorbeelden in het achterhoofd kan er volgens de wetgever geen sprake zijn van een “gedeeltelijk ernstig gewetensbezwaar” en is het dus ook onmogelijk om het “gedeeltelijk aannemelijk te maken” dat het werk in een aangepaste vorm kan worden verricht: ofwel kan dat, ofwel niet.

Kortom: als het mogelijk is om het werk in een aangepaste vorm te verrichten, kan de f-grond nooit in een ontslag resulteren. Ook niet indien er aan een aantal voorwaarden van de andere ontslaggronden is voldaan.

Vragen over de cumulatie van ontslaggronden?

Met de introductie van de i-grond heeft de wetgever de rechters meer vrijheid gegeven om tot passende rechtspraak te komen. Toch blijft het ontslagrecht voor werkgevers vaak een ondoorgrondelijk labyrint. Blijf dan ook niet met vragen zitten maar spreek er over met een van onze experts ontslagrecht.