Werknemer is niet snel aansprakelijk voor schade tijdens werkzaamheden

Waar mensen werken, kunnen er al eens fouten worden gemaakt. En bij zulke fouten is het niet ongewoon dat er schade ontstaat. Het kan perfect dat een werknemer een fout maakt en schade berokkent aan de werkgever. Of dat hij tijdens de werkzaamheden schade berokkent aan een klant. Is de werkgever aansprakelijk voor schade aangericht door het personeel of moet de werknemer de schade vergoeden? We hebben het in dit artikel over de aansprakelijkheid van werknemers.

Algemene regel: werknemer is niet aansprakelijk

Het algemene beginsel in ons recht is dat wie een fout maakt en schade veroorzaakt deze schade moet vergoeden. Dit geldt echter niet zomaar voor werknemers, want in artikel 7:661 lid 1 BW is er een uitzondering opgenomen. Volgens deze uitzondering zijn werknemers in beginsel niet aansprakelijk tegenover hun eigen werkgever. Enkel als er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid kan de werknemer wel aansprakelijk zijn tegenover de eigen werkgever.

Er is dus zeker geen sprake van een onbegrensde bescherming van de werknemer, maar in de praktijk gaat deze bescherming wel behoorlijk ver. Er moet namelijk sprake zijn van opzet of bewuste roekeloosheid en dat is niet snel het geval. Gewoon even onachtzaam zijn of vergeetachtig zijn, volstaat niet. De eisen die hieraan worden gesteld, liggen namelijk bijzonder hoog. Het is ook aan de werkgever om te bewijzen dat er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid.

Opzet en bewuste roekeloosheid

Opdat er sprake zou zijn van opzet, moet de werknemer willens en wetens schade hebben toegebracht. Er moet een soort van plan zijn om met opzet schade toe te brengen. Dat is bijvoorbeeld het geval als een werknemer heel bewust een machine saboteert of als een werknemer een rekeningnummer in het systeem aanpast, zodat uitgaande betalingen voortaan op zijn bankrekeningnummer terechtkomen.

Een tweede uitweg voor de werkgever is bewuste roekeloosheid. Dat wil niet alleen zeggen dat een werknemer roekeloos is geweest, maar ook dat hij zich voorafgaand bewust was van het roekeloze karakter van zijn gedraging. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als een werknemer onder invloed is van drugs. Zo oordeelde de rechter al dat een chauffeur die te veel op had en een ongeval veroorzaakte, de schade aan de vrachtwagen diende te betalen. De chauffeur wist namelijk dat hij onder invloed was van alcohol toen hij achter het stuur kroop. En het is algemeen geweten dat het roekeloos is om te drinken en te rijden.

Enkel bij de uitoefening van de werkzaamheden

Verder stelt de uitzondering in het genoemde wetsartikel nog een laatste eis: de schade moet ontstaan bij de uitoefening van de werkzaamheden. Schade tijdens privéactiviteiten moet de werknemer dus nog steeds vergoeden. Als een werknemer bijvoorbeeld tijdens een privé-uitstap in het weekend met de auto in de winkel van de werkgever rijdt, moet hij (of zijn verzekeraar) dus alsnog de schade vergoeden.

Andere afspraken zijn mogelijk

Het is wel mogelijk om schriftelijk af te wijken van het bovenstaande en om te bepalen dat de werknemer wel aansprakelijk is. Dit kan echter enkel als de medewerker een afdoende verzekering afsluit om zich te beschermen tegen het aansprakelijkheidsrisico. Een eventueel eigen risico in deze verzekering kan de werkgever niet bij de medewerker vorderen, behalve bij opzet of bewuste roekeloosheid. De bescherming van de werknemer staat met andere woorden altijd op de eerste plaats.