Werknemers mogen niet zomaar nevenwerkzaamheden verrichten

De meeste werknemers werken ongeveer 36 tot 40 uur per week voor hun werkgever. Een week telt 169 uur, dus er is tijd zat voor vrije tijd. In deze vrije tijd doet een werknemer in beginsel wat hij zelf wil. Of hij nu vooral wil slapen, feesten of vrijwilligerswerk wil uitvoeren: het is zijn vrije tijd en de werkgever heeft in principe geen zeggenschap over wat een werknemer dan doet of niet doet. Toch zijn nevenwerkzaamheden niet zomaar toegestaan. Dit zijn werkzaamheden die de werknemer naast zijn baan doet, zoals vrijwilligerswerk of betaald werk voor een ander bedrijf.

Schriftelijk verbod op nevenwerkzaamheden

Werkgevers willen vaak niet dat werknemers zomaar nevenwerkzaamheden uitvoeren. De werkgever vreest bijvoorbeeld imagoschade, dat een werknemer moe op het werk verschijnt, overtredingen op de wetgeving omtrent rijtijden, belangenverstrengeling enzovoort. Daarom wordt er in de arbeidsovereenkomst vaak een verbod op nevenwerkzaamheden opgenomen. Dit wordt ook wel eens een nevenwerkzaamhedenbeding genoemd. Veelal wordt aan het overtreden van het verbod op nevenwerkzaamheden een boetebeding gekoppeld. Daarnaast kan het schenden van het verbod er zelfs voor zorgen dat een werknemer wordt ontslagen.

Afwijken van een schriftelijk verbod op nevenwerkzaamheden

Het verbod op nevenwerkzaamheden geldt tot het moment van het einde van de arbeidsovereenkomst of tot de partijen anders overeenkomen. Zo kan de werkgever alsnog zijn toestemming verlenen om welomschreven nevenwerkzaamheden uit te voeren. Een werkgever zal hier dan voorwaarden en beperkingen aan koppelen. Voor een werkgever is het raadzaam om de verzoeken om dergelijke uitzonderingen minstens in overweging te nemen, want het halsstarrig vasthouden aan een verbod op nevenwerkzaamheden staat op gespannen voet met verschillende grondrechten.

Een voorbeeld waarbij dit alles speelde, is een recente zaak waarbij een Amsterdamse ambtenaar betrokken was. Hij kreeg van zijn werkgever de toestemming om onder voorwaarden nevenwerkzaamheden te verrichten. Hij mocht op basis van de schriftelijke toestemming zwemlessen aanbieden, maar niet in het zwembad waarvoor hij werkte. Hij diende ook zijn werkgever op de hoogte te houden van zijn nevenwerkzaamheden. Hij begon echter een eigen zwemschool waarover hij zijn werkgever, ook na meerdere verzoeken, niet informeerde. De toestemming werd uiteindelijk ingetrokken en toch bleef hij zijn nevenwerkzaamheden voortzetten. Uiteindelijk werd hij ontslagen. De Centrale Raad van Beroep besliste dat het ontslag terecht werd gegeven (ECLI:NL:CRVB:2021:1336).

Goed werknemerschap en het verbod op nevenwerkzaamheden

In bovenstaand voorbeeld is het verbod op nevenwerkzaamheden schriftelijk overeengekomen. Er kan echter ook sprake zijn van een verbod op nevenwerkzaamheden zonder dat dit schriftelijk werd afgesproken. In zo’n geval is het verbod op nevenwerkzaamheden gestoeld op het algemeen beginsel van goed werknemerschap.

Een werknemer is nu eenmaal altijd verplicht om zich als een goed werknemer te gedragen, ook in zijn vrije tijd of als hij nevenwerkzaamheden verricht. Het beginsel van goed werknemerschap verbiedt nevenactiviteiten die niet te vereenzelvigen zijn met wat een goed werknemer (niet) hoort te doen, bijvoorbeeld omdat de werknemer de werkgever via de nevenactiviteiten beconcurreert of de werkgever imagoschade berokkent.

De rechter zal moeten oordelen over de vraag of een werknemer het beginsel van goed werknemerschap al dan niet schendt. Deze onduidelijkheid neem je beter weg door standaard een verbod op nevenwerkzaamheden in de arbeidsovereenkomst op te laten nemen. Het is niet voor niets een van onze zeven tips voor het opstellen van een goede arbeidsovereenkomst.

Werknemers en nevenwerkzaamheden: laat je juridische zaakjes goed regelen

Wil jij een verbod op nevenwerkzaamheden in een arbeidsovereenkomst laten opnemen of wil je een goede toestemmingsbrief voor nevenwerkzaamheden laten opstellen? Dan helpen onze advocaten je graag verder. Tijdens een vrijblijvend intakegesprek bespreken we alvast een aantal zaken. Maak nu een afspraak met een van onze experts.