Het recht van de parate executie: een sterk recht van de pandhouder

Het recht van de parate executie is een recht waarover de pandhouder of de hypotheekhouder beschikt. De pand- of hypotheekhouder kan dan onder voorwaarden en zonder executoriale titel – een uitvoerbaar vonnis van de rechter – de verpande of verhypothekeerde zaak verkopen. Een formele beslaglegging is hiervoor niet nodig. De pandhouder of de hypotheekhouder kan de openstaande schuld vervolgens innen met de opbrengsten van de verkoop. Hiervoor wordt een executieveiling georganiseerd, zodat er zeker een eerlijke prijs wordt betaald. Wie tijdens de executieveiling het hoogste bod uitbrengt, wordt de rechtmatige eigenaar van het goed. Opbrengsten die overblijven, moeten aan de schuldenaar worden overgemaakt.

Voorwaarden voor de geldige uitoefening van het recht van de parate executie

Om een parate executie uit te kunnen voeren, gelden er wel een aantal voorwaarden. In de eerste plaats moet er bijvoorbeeld sprake zijn van een geldig pand of geldige hypotheek. Hiervoor laat je bijvoorbeeld een pandovereenkomst opstellen. Het is hierbij belangrijk dat de juiste persoon de pandovereenkomst ondertekent. Ten tweede moet de schuldenaar in verzuim zijn en zijn verplichtingen dus niet nagekomen hebben. Ten slotte kan het recht van de parate executie enkel worden uitgeoefend op goederen die met het pandrecht of het hypotheekrecht zijn bezwaard en niet op andere goederen.

Aandachtspunten bij de uitoefening van het recht van de parate executie

Het recht van de parate executie toont aan dat een pandrecht heel sterk staat. Het is een sterk middel om zich te beschermen tegen het risico dat klanten niet betalen. Toch is het belangrijk om hier heel voorzichtig mee om te gaan. De rechter voert vooraf geen controle uit, maar dit houdt ook gevaren in.

Zo kan achteraf blijken dat er geen sprake is geweest van verzuim, waardoor de schuldeiser eigenlijk geen gebruik had kunnen maken van het recht van parate executie. Dit zorgt voor allerlei problemen als het goed al verkocht is. Het Burgerlijk Wetboek biedt dan bescherming aan de executiekoper die te goeder trouw handelde. De executiekoper mag namelijk vertrouwen op de beschikkingsbevoegdheid van de executieverkoper.

Daarnaast mag de schuldeiser geen misbruik van het executierecht maken. Dit is bijvoorbeeld het geval als blijkt dat de schuldenaar door het gebruik van het executierecht in een noodtoestand komt te verkeren.

Volgens een eerdere uitspraak van de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2011:BP6163 ) heeft de schuldenaar ook het recht om het verzuim te zuiveren en de executie te voorkomen zolang de executie nog niet is voltooid. Ook dat recht mag de schuldeiser niet zomaar links laten liggen. Een houder van een pand- of hypotheekrecht die dit recht niet correct gebruikt, kan tot de betaling van een schadevergoeding worden veroordeeld.

Informatie over pandovereenkomsten en de parate executie

Het recht van de parate executie is een belangrijke uitzondering op het beginsel dat een schuldeiser pas tot executiemaatregelen mag overgaan nadat hij een executoriale titel heeft bekomen. Het pandrecht is dan ook een heel sterk recht dat tot stand komt door middel van een pandovereenkomst. Toch zijn er ook aandachtspunten. Wil je een pandovereenkomst laten opstellen of wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met een van onze juristen.