Commercieel belang kan ook gerechtvaardigd belang zijn

Op 4 oktober 2024 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) een uitspraak gedaan die van groot belang is voor bedrijven die persoonsgegevens verwerken. De uitspraak bevestigt dat een commercieel belang onder bepaalde omstandigheden wel degelijk kan worden beschouwd als een gerechtvaardigd belang in de zin van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Dit is een belangrijke ontwikkeling die direct invloed heeft op hoe bedrijven persoonsgegevens mogen verwerken zonder expliciet de toestemming te vragen aan de betrokkenen.

Wat is een gerechtvaardigd belang onder de AVG?

De AVG biedt verschillende juridische grondslagen voor het verwerken van persoonsgegevens. De meest bekende is misschien wel de toestemming van de betrokkene. Er zijn echter ook andere grondslagen, zoals de uitvoering van een overeenkomst of het zogenaamde gerechtvaardigd belang. Dit laatste stelt een bedrijf in staat om persoonsgegevens te verwerken zonder toestemming te vragen. De voorwaarde is wel dat het belang op zich legitiem is en niet in strijd is met de rechten en vrijheden van de betrokkenen. Tot voor kort was er veel onduidelijkheid over de vraag of een commercieel belang, zoals marketingdoeleinden, kan worden beschouwd als een gerechtvaardigd belang. De Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens leek dit niet zonder meer te aanvaarden.

Commercieel belang kan gerechtvaardigd belang zijn

De uitspraak van het Europees Hof van Justitie heeft bevestigd dat een commercieel belang onder bepaalde voorwaarden wel degelijk als een gerechtvaardigd belang kan worden beschouwd. Dit betekent dat bedrijven persoonsgegevens kunnen gebruiken voor commerciële doeleinden, zoals het delen van klantinformatie met partners of het aanbieden van op maat gemaakte aanbiedingen, zonder dat hiervoor altijd expliciete toestemming nodig is. Dit kan echter niet zomaar, want er zijn wel degelijk voorwaarden aan verbonden. Het bedrijf moet bijvoorbeeld een legitiem commercieel belang hebben dat niet in strijd is met de wet. De verwerking van de persoonsgegevens moet ook noodzakelijk zijn om het beoogde doel te bereiken. Het bedrijf moet kunnen aantonen dat er geen minder ingrijpende manier is om hetzelfde doel te bereiken.

Bovendien moet er een belangenafweging worden gemaakt. De rechten en vrijheden van de betrokkenen, zoals het recht op privacy, mogen niet zwaarder wegen dan het commerciële belang van het bedrijf. Hierbij speelt de verwachting van de betrokkenen een belangrijke rol. Als klanten er redelijkerwijs van uit mogen gaan dat hun gegevens voor commerciële doeleinden worden gebruikt, zal deze verwerking sneller worden geaccepteerd. Deze afweging zal geval per geval moeten worden gemaakt.

Gevolgen van deze uitspraak

De uitspraak zal Nederlandse bedrijven meer ruimte bieden om persoonsgegevens te gebruiken voor commerciële doeleinden en dit zonder hiervoor de expliciete toestemming te vragen. Echter, het vragen van deze toestemming blijft in veel gevallen wel aan te raden. Ook blijft het belangrijk om transparant te zijn. Bedrijven moeten duidelijk maken hoe zij persoonsgegevens verwerken en waarom dit bijvoorbeeld in het belang van de klant is.

Hoewel deze uitspraak dus kansen biedt voor bedrijven, blijft het van essentieel belang om voorzichtig te zijn bij de verwerking van persoonsgegevens. De regels van de AVG blijven strikt en het niet goed naleven ervan kan leiden tot boetes. Als u twijfelt of uw bedrijfsactiviteiten voldoen aan de AVG, of als u overweegt om persoonsgegevens op basis van een commercieel belang te verwerken, is het verstandig om juridisch advies in te winnen. De juristen van MKBrecht.nl zijn gespecialiseerd in privacywetgeving en helpen ervoor te zorgen dat uw gegevensverwerking in lijn is met de wet.