De 4 wilsgebreken en de vernietiging van een overeenkomst

Bij het aangaan van een overeenkomst is een contract (meestal) niet vereist. Een contract komt namelijk tot stand wanneer er een aanbod is en dit aanbod wordt aanvaard. Dat kan bijvoorbeeld ook mondeling. De basisvoorwaarde voor de totstandkoming van een overeenkomst is dat er sprake is van wilsovereenstemming: beide partijen hebben dezelfde wil. Dat wil ook zeggen dat een overeenkomst ongeldig kan zijn als er geen sprake is van wilsovereenstemming. In dat geval is de overeenkomst vernietigbaar. Het Burgerlijk Wetboek noemt vier wilsgebreken die ervoor kunnen zorgen dat de overeenkomst vernietigbaar is: bedreiging, bedrog, misbruik van omstandigheden en dwaling.

Bedreiging

Bedreiging is de eerste van de vier wilsgebreken. Men ging dan wel een overeenkomst aan, maar louter omdat men werd bedreigd. Niet elke bedreiging komt in aanmerking. De bedreiging moet voldoende ernstig zijn opdat een redelijk oordelend mens door de bedreiging zou worden beïnvloed. De bedreiging dient bovendien onrechtmatig te zijn. Zo mag men bijvoorbeeld wel aangeven dat men indien nodig naar de rechtbank stapt, maar niet dat men het zoontje van de contractspartij in elkaar zal timmeren. De bedreiging kan zowel gericht zijn tegen personen als tegen goederen.

Bedrog

Bij bedrog wordt een contractspartij door middel van opzettelijk onjuiste mededelingen bewogen om een overeenkomst aan te gaan. Ook het opzettelijk verzwijgen van informatie kan onder de noemer bedrog vallen, op voorwaarde dat de verzwijger verplicht was om deze informatie mee te delen. Ook andere kunstgrepen kunnen ervoor zorgen dat er sprake is van bedrog. Op zichzelf leveren aanprijzingen in algemene bewoordingen, zelfs als ze onwaar zijn, echter geen bedrog op.

Misbruik van omstandigheden

Bij misbruik van omstandigheden heeft iemand misbruik gemaakt van bijzondere omstandigheden, zoals lichtzinnigheid of een noodtoestand. Deze bijzondere omstandigheden zetten een persoon ertoe aan om de overeenkomst aan te gaan, terwijl hij dat eigenlijk niet wil. De misbruiker moet weten of had moeten weten dat de bijzondere omstandigheden in het spel waren.

Dwaling

Bij dwaling komt een overeenkomst tot stand terwijl men een onvoldoende goede voorstelling van de zaken had, terwijl men de overeenkomst nooit had gesloten als men wel een goede voorstelling van de zaken zou hebben gehad. Aan dwaling worden er extra voorwaarden gesteld. Niet elke onduidelijkheid betekent dat er sprake is van dwaling.

Wilsontbreken

Ten slotte heeft men het soms ook wel eens over wilsontbreken. Bij wilsontbreken is er geen echt wilsgebrek, omdat de wil op zich niet gebrekig is: er was gewoon geen wil. Er is bijvoorbeeld sprake van een wilsontbreken als iemand een simpele schrijffout maakt, als iemand zich verspreekt of als iemand een stoornis heeft en zomaar wat doet.

Gevolgen van een wilsgebrek

Wanneer er sprake is van een wilsgebrek is de overeenkomst of de rechtshandeling vernietigbaar. De persoon die het wilsgebrek inroept, dient het gebrek te bewijzen. Een vordering tot vernietiging omwille van een wilsgebrek verjaart na drie jaar. In het geval van bedrog of dwaling is dit nadat het een en ander is ontdekt. Bij misbruik van omstandigheden gaat het om drie jaar nadat de bijzondere omstandigheden zijn opgehouden.

Wil je hier meer informatie over of wil je een overeenkomst laten vernietigen omwille van een wilsgebrek? Spreek er dan over met een van onze advocaten. Neem vandaag nog contact met ons op.