Geen bedenktijd bij maatwerkproducten. Maar wat als de productie nog niet is opgestart?

Consumenten worden goed beschermd. Wanneer ze online spulletjes kopen, hebben ze die in tegenstelling tot bij een aankoop in de winkel niet kunnen uitproberen. Ze hebben het niet kunnen betasten, ruiken, zien … Daarom hebben consumenten het recht om de koop binnen 14 dagen na de ontvangst te herroepen. Daar zijn nog heel wat andere voorwaarden aan verbonden. Hoe het allemaal werkt, lees je in onze eerdere blogs over de bedenktijd en de informatieplicht.

Uitzonderingen op het herroepingsrecht

Op deze algemene regel zijn er wel een aantal uitzonderingen. Soms zou het niet billijk of economisch haalbaar zijn om consumenten per definitie een herroepingsrecht te geven. Een voorbeeld daarvan is een reden van gezondheidsbescherming. Hieronder valt bijvoorbeeld niet het verwijderen van de beschermfolie van een matras, maar wel het openen van een verpakking met Gelderse rookworst. Zo’n rookworst zou dan bederven en daaraan zou iemand kunnen sterven. En daarom mag het niet.

Daarnaast zijn nog talloze andere uitzonderingen toegestaan. Een bekend voorbeeld is dat van een product dat is gemaakt volgens de specificaties van de klant, zoals een mok met de foto van je goudvis of een maatwerkkast voor in de hobbyruimte. De producent kan zo’n maatwerkgoederen nadien niet meer verkopen en mag er toch wel op vertrouwen dat de consument goed heeft nagedacht over hoe hij het allemaal wil hebben en zien. Als de levering dan aan de doorgegeven specificaties voldoet, moet de consument er dan ook maar vrede mee sluiten. Dit zelfs als het uiteindelijk toch niet helemaal naar wens is.

Wat als de productie nog niet is begonnen?

In een recent Europees arrest werd de vraag gesteld wanneer een producent zich op de uitzondering voor maatwerkproducten kan beroepen. Toen had een producent het product op het moment van de annulering nog niet geleverd en was hij zelfs nog niet gestart met de productie ervan. De consument vond dat hij hierdoor best wel nog kon annuleren.

Het Europees Hof van Justitie oordeelde echter dat het niet uitmaakt of de producent al dan niet is begonnen met de productie van het maatwerkgoed. Het ontbreken van het herroepingsrecht maakt volgens de Europese rechter deel uit van de overeenkomst. De consument was daarvan op de hoogte en kan na het aangaan van de overeenkomst niet langer terugkrabbelen. De producent mag dus nog steeds beginnen produceren en de consument moet nog steeds betalen. De Europese rechter onderstreept ook dat het voor de consument in principe niet mogelijk is om te weten of een producent al dan niet aan de productie gestart is en dat de producent hier in principe ook niet hoeft over te informeren.

Dit lijkt misschien niet helemaal ordentelijk te zijn, maar we benadrukken toch dat een producent reeds schade kan lijden zonder aan de productie te zijn begonnen. Hij kan bijvoorbeeld door een beperkte productiecapaciteit een minder gunstige leveringstermijn hebben gecommuniceerd aan potentiële klanten, waardoor zij niet op zijn offerte zijn ingegaan. Of hij kan al extra personeel in dienst hebben genomen of grondstoffen besteld hebben … Het is allemaal een stuk complexer dan het lijkt en het is heus niet alleen afhankelijk van de productievraag.

Informatieplicht bij uitzonderingen op het herroepingsrecht

We moeten wel zeggen dat hierbij wordt uitgegaan dat de producent aan zijn precontractuele informatieplicht heeft voldaan. Zo moet hij de consument duidelijk op de hoogte hebben gebracht van het ontbreken van het herroepingsrecht. Als hij dat niet zou gedaan hebben, zou de situatie natuurlijk volledig anders zijn geweest.

Natuurlijk zijn er nog wel een aantal zaken waarmee je als webwinkelier rekening moet houden. Lees bijvoorbeeld even onze vijf andere controlepunten voor webshops. Heb je hier nog vragen over of wil je je documenten laten opstellen door een jurist of advocaat? Neem dan contact met ons op. We helpen je snel verder.