Handhaving Wet DBA: meer winnaars dan verliezers

De handhaving van de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) brengt veel teweeg in de zakelijke wereld, dat is duidelijk. Terwijl sommige ondernemers bezorgd zijn over de impact op hun bedrijfsvoering, juicht meer dan de helft van de werkgevers de maatregelen toe. Het aanpakken van schijnzelfstandigheid zorgt namelijk niet alleen voor een eerlijker speelveld, maar voorkomt ook uitbuiting en stimuleert transparantie in arbeidsrelaties. En dat is voor iedereen positief. Toch roept de handhaving ook vragen op en ook die zijn heel terecht. Het antwoord daarop begint met goede juridische begeleiding en heldere afspraken.

De voordelen van de Wet DBA

Veel ondernemers zien de handhaving van de Wet DBA als een positieve ontwikkeling. Uit een peiling van IPSOS I&O Publiek (december 2024) blijkt dat meer dan de helft van de ondernemers achter de handhaving staat. Slechts een vijfde vindt de handhaving (zeer) negatief. Zij halen dan aan dat de wet nog te veel onduidelijkheden bevat of dat de wet te breed is. Ze vrezen ook dat het de flexibele inzet van personeel moeilijker zal maken. De meerderheid van de zzp’ers vreest echter niet dat ze minder werk zullen hebben en ruim tachtig procent van de ondernemers vindt het onderscheid tussen werknemers en zzp’ers voldoende duidelijk.

Er zijn verschillende verklaringen voor de positieve kijk op de handhaving van de Wet DBA. In de eerste plaats zorgt dit voor een eerlijker speelveld en dat is belangrijk voor iedereen die wel volgens het boekje zakendoet. Schijnzelfstandigheid leidt tot oneerlijke concurrentie tussen werknemers en zelfstandigen. Dit is een grote frustratie voor bedrijven die netjes hun premies en sociale lasten betalen. De aanpak van schijnzelfstandigheid voorkomt ook dat zelfstandigen in kwetsbare posities terechtkomen. Tot slot biedt het ook meer duidelijkheid. Heldere regels maken het voor werkgevers makkelijker om zzp’ers in te huren zonder risico’s op boetes of naheffingen.

De risico‘s van schijnzelfstandigheid

Ondanks de voordelen brengt de handhaving ook risico’s met zich mee voor opdrachtgevers. Vooral de criteria rond inbedding kunnen voor complicaties zorgen. Zo kijkt de Belastingdienst of een zzp’er is geïntegreerd is in de bedrijfsvoering. Voert de zzp’er exact dezelfde werkzaamheden uit als vaste medewerkers? Dan kan dit duiden op schijnzelfstandigheid. Ook het ontbreken van zelfstandigheid is een belangrijk criterium. Wanneer zzp’ers nauwelijks zelf bepalen hoe en wanneer ze hun werk uitvoeren, kan dit wijzen op een dienstverband. Laat het duidelijk zijn dat men niet alleen rekening houdt met de afspraken die op papier staan, maar ook hoe ze in de praktijk worden omgezet. En dat vergt wel degelijk de nodige oplettendheid.

Hoe voorkomt u problemen met de Wet DBA?

Het is belangrijk om stappen te ondernemen om problemen en naheffingen te voorkomen. Dit begint dan wel met heldere contracten, maar zoals eerder gezegd eindigt het daar niet. Zorg er desondanks voor dat de overeenkomsten goed zijn opgesteld en voldoen aan de Wet DBA. Hieruit moet reeds duidelijk blijken dat er geen sprake is van een dienstverband. Geef zzp’ers daarnaast de ruimte om zelf te bepalen hoe en wanneer ze werken. Dit voorkomt dat hun rol te veel lijkt op die van een werknemer. Te dwingende afspraken zijn met andere woorden uit den boze, tenzij er echt goede redenen zijn om deze te maken. Laat contracten en werkafspraken tot slot controleren door een jurist die gespecialiseerd is in arbeidsrecht, zeker indien u twijfelt.

Een juridisch expert kan u helpen met het beoordelen van de arbeidsrelaties, het opstellen van waterdichte contracten en het opstellen van vuistregels voor het werken met zzp’ers in uw bedrijf. Dergelijke praktische richtlijnen maken het makkelijker om aan de regels te blijven voldoen en helpen naheffingen en boetes te voorkomen.