Mag verkoper mij concurrentie aandoen na kopen onderneming?

Wanneer je een onderneming koopt, kan het natuurlijk niet de bedoeling zijn dat de voormalige eigenaar met alle kennis in pacht bij een concurrent aan de slag gaat. Of nog erger: dat hij meteen een concurrerend bedrijf opricht! Daarom is het niet onlogisch dat dit recht in de overname-overeenkomst wordt beperkt. Toch heeft de verkoper ook zonder zo’n geformuleerd concurrentieverbod geen vrijheid blijheid. MKBrecht.nl legt het uit.

Onrechtmatige concurrentie is verboden

Het arrest Kolkman/Cornelisse dateert al van 1997, maar is nog steeds richtinggevend in zaken waar de overlater de overnemer concurrentie aandoet. In deze zaak had de heer Kolkman in 1994 besloten om zijn assurantiekantoor om gezondheidsredenen te verkopen. Cornelisse, de buitendienstmedewerker van het assurantiekantoor, nam daarop het kantoor over en de heer Kolkman kwam op de loonlijst terecht. Toen de heer Kolkman uiteindelijk werd ontslagen, ondernam hij verschillende pogingen om onder de duiven van Cornelisse te schieten.

Het Gerechtshof Arnhem oordeelde toen dat het ontbreken van een concurrentiebeding geen vrijgeleide is om de overnemer concurrentie aan te doen. De eisen van redelijkheid en billijkheid verbieden dat nu eenmaal. Uiteindelijk werd wel besloten om het concurrentieverbod te beperken tot een termijn van vijf jaren vanaf de overname en tot een straal van 25 kilometer vanaf het centrum van Malden, waar het kantoor gelegen was. De Hoge Raad volgde die visie en sindsdien werd dat verschillende malen bevestigd.

Concurrentiebeding blijft belangrijk

Ook zonder een concurrentiebeding is het de overlater met andere woorden verboden om de koper zomaar concurrentie aan te doen. Zo rust er op de overlater een verbod om concurrerende zaken te doen met klanten van de vroegere onderneming. Dat werd recent nog bevestigd door Rechtbank Oost-Brabant, in haar uitspraak van 18 september 2019. In deze zaak had de overlater een onderneming gestart met concurrerende producten.

Toch blijft het aangeraden bij de overgang van de onderneming een concurrentiebeding in de overnameovereenkomst op te nemen. Dat heeft nu eenmaal het voordeel van de duidelijkheid en kent ook een afschrikkend effect. Dat laatste is al zeker de waarheid indien er ook een boetebeding aan wordt toegevoegd. Hierdoor hoef je de schade niet te begroten en zal de overlater waarschijnlijk twee keer nadenken vooraleer hij met klanten gaat lopen.

Laat een overnameovereenkomst opstellen

Een concurrentiebeding en een boetebeding hebben dan wel het voordeel van de duidelijkheid, toch zijn ze nog niet automatisch rechtsgeldig. Zo’n concurrentiebeding mag per slot niet verder gaan dan noodzakelijk en mogen de belangen van de overlater niet al te sterk aantasten. Ook dat bleek uit de zaak waarover de Rechtbank Oost-Brabant recent uitspraak deed: een volledig verbod op concurrerende activiteiten ging toen te ver, maar het actief benaderen van klanten van de overgelaten onderneming was dan weer wel verboden.

De praktijk leert ons dat een overname wel vaker het toneel wordt voor discussies, zeker indien de overlater zich niet aan de gemaakte afspraken houdt. En al helemaal indien de overnemer ontdekt dat er lijken in de kasten hangen. Vaak grijpt men dan terug naar de intentieverklaring en de overnameovereenkomst om zo de juridische beweegruimte te bepalen. Ons advies luidt dan ook: laat een overnameovereenkomst steeds opstellen door een juridisch expert. Enkel zo ben je zeker dat je sterk in de schoenen staat. Contacteer MKBrecht.nl voor een vrijblijvend intakegesprek.