Nee, een handelsnaam en een merk zijn geen synoniemen

Met de regelmaat van de klok worden handelsnamen en merken in een zin genoemd alsof het synoniemen zijn. Toch is dat niet het geval. Een handelsnaam heeft dan ook iets te maken met de naam van de onderneming. Of specifieker: met de naam waaronder de onderneming handeldrijft. Een merk is dan weer een onderscheidend teken dat aan bepaalde producten of diensten verbonden is. Zo’n teken kan een symbool of logo zijn, maar ook een naam. Het verschil tussen deze twee gaat bovendien nog veel verder.

Bescherming van een naam vs. bescherming van een product of dienst

De handelsnaam is de naam waarmee je onderneming naar buiten treedt. Het is de naam die je gebruikt en waarmee mensen weten dat het over je onderneming gaat. De handelsnaam staat bijvoorbeeld op je adreskaartje, op bedrukte pennen, in de handtekening van je mail en natuurlijk ook op je website. Soms is de handelsnaam de naam waarmee je bij de KvK bent geregistreerd, maar dat hoeft niet het geval te zijn. Zo kan je bedrijf perfect onder een andere naam geregistreerd zijn bij de KvK. Enkel de naam waaronder de onderneming ook effectief wordt gedreven en die je dus ook werkelijk gebruikt, is een handelsnaam. En enkel die naam wordt door het handelsnaamrecht beschermd. Een voordeel is dan weer dat hier helemaal geen registratie voor vereist is. Het louter gebruiken van de handelsnaam volstaat.

Een merknaam heeft dan weer helemaal geen betrekking op de herkenbaarheid van de onderneming, maar op de merken. En een merk is volgens Van Dale nog steeds “alle soorten tekens die de waren van een onderneming onderscheiden van andermans producten of diensten”. Een merk kan een woordmerk zijn, maar ook een symbool. Hoe dan ook heeft een merknaam steeds betrekking op de producten en diensten van een onderneming. Natuurlijk kan een bedrijf altijd zijn handelsnaam als merknaam gebruiken, zoals Apple dat bijvoorbeeld doet. Maar voor een merknaam is registratie in ieder geval vereist.

Wat wordt beschermd?

Het handelsnaamrecht biedt bescherming, maar dit heel beperkt. Samengevat kunnen we stellen dat er geen verwarring mag ontstaan en dat een andere ondernemer geen klanten mag aftroggelen door dezelfde of een soortgelijke handelsnaam te gebruiken. Zowel het veroorzaken van directe als indirecte verwarring is verboden. Anderzijds is er geen probleem wanneer ondernemingen een volledig ander klantenbestand hebben en er geen kans is op verwarring. Dat een poelier in Groningen dezelfde naam heeft als een poelier in Eindhoven? Geen haan die ernaar kraait.

Bij een merk gaat het over het beschermen tegen verwarring over soortgelijke tekens bij soortgelijke producten en diensten. Het woord “teken” gaat daarbij verder dan het woord “naam”: het gaat niet alleen over soortgelijke namen, maar ook over soortgelijke tekeningen. Denk maar aan Apple zijn appel waaruit een hap is genomen. Een appel waar elders een hap uit is genomen en dit op een smartphone zetten? Dan is het juridisch team van Apple gegarandeerd een sta-in-de-weg.

Het registreren van een merk kan, op het laagste niveau, bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom. Een merk is dan ook meteen beschermd in de volledige Benelux en niet alleen tot het gebied waarin de onderneming actief is. Voor een uitgebreidere bescherming moet je een niveautje hoger gaan, bijvoorbeeld door het merk te registreren bij het EUIPO (European Union Intellectual Property Office).

Onderscheidend vermogen

Een handelsnaam hoeft geen onderscheidend vermogen te hebben. Dat wil zeggen dat een handelsnaam gewoon iets kan beschrijven. Bakker Piet mag zijn onderneming “Bakkerij Piet” noemen. Wel zorgt dat er natuurlijk voor dat zijn naam ook minder beschermenswaardig is. Het is nu niet de bedoeling dat bakker Fred in hetzelfde dorp een nieuwe bakkerij met dezelfde naam opent, maar het is wellicht geen probleem als een andere Piet het in een dorpje verderop doet. Bij een merk is dit anders. Zo’n merk kan alleen worden geregistreerd als het voldoende onderscheidend of origineel is. Hiervoor zou bakker Piet dus origineler uit de hoek moeten komen.

Win juridisch advies in

Bij MKBrecht.nl werken er juristen en advocaten gespecialiseerd in intellectueel eigendom. Ze kennen alles over handelsnamen en merknamen en weten ook hoe je het kan beschermen. Of waar het vaak misloopt. Neem contact op met MKBrecht.nl als je hier nog vragen over hebt.