Wanneer een onderneming in andere handen overgaat, worden de werknemers nog niet automatisch mee overgedragen. Zij behouden dus niet zomaar hun baan. En verliezen misschien wel hun loon. Om na te gaan of dit al dan niet het geval is, staat het identiteitsbehoud centraal. Ook de Hoge Raad bevestigde dat recent.
Identiteitsbehoud en toekomst medewerkers
Bij de overgang van een onderneming zijn de EU-richtlijnen nauwgezet betrokken, net zoals de vaste rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie. Opdat bestaande arbeidsovereenkomsten worden overgedragen, moet er dan ook sprake zijn van een “overgang van de onderneming”, zoals de Europese richtlijn het ruim uitlegt. Hierbij kent het een centrale rol toe aan de identiteit van de onderneming: er is sprake van een overgang van de onderneming als de identiteit van de onderneming behouden blijft.
Dit is een ruime formulering want het houdt onder andere rekening met de daadwerkelijke voortzetting, de exploitatie en diverse andere praktische feitelijkheden. De vaste rechtspraak geeft dat dan ook aan: bij de beoordeling of er al dan niet sprake is van een overgang van de onderneming, moet rekening worden gehouden met alle feitelijke omstandigheden.
Toetsing identiteitsbehoud: deze feitelijke omstandigheden spelen een rol
Het is de rechter die autonoom beoordeelt of er al dan niet sprake is van een overgang van de onderneming. Hierbij moet de rechter met alle feitelijke omstandigheden rekening houden. Op basis van de rechtspraak kunnen we rechtstreeks verwijzen naar de feitelijke omstandigheden die in het verleden al een belangrijke rol speelden.
Spelen onder andere een rol tijdens de beoordeling: de vrijwillige overname van personeel door de nieuwe ondernemer, de overdracht van cliënteel, de aard van de onderneming, de overdracht van materiële activa, de continuïteit m.b.t. de verrichte activiteiten, de waarde van de immateriële activa op het tijdstip van de overgang en de duur van eventuele continuïteitsonderbrekingen.
Het Europees Hof van Justitie heeft hierbij wel aangegeven dat de rechter steeds een volledig onderzoek dient te voeren. Louter enkele deelaspecten in rekening brengen, volstaat met andere woorden niet.
Interpretatie door de Hoge Raad
Ook de Hoge Raad der Nederlanden diende recent nog een uitspraak te doen in een zaak waarbij men diende na te gaan of er al dan niet sprake was van een overgang van een onderneming. Het ging om het in Aruba te situeren Aurora Casino. Het feit dat de Hoge Raad als hoogste rechter uitspraak deed, hoeft niet te verbazen. De Hoge Raad is immers ook de hoogste rechter voor Aruba, Saba, Curaçao, Sint Eustatius en Sint Maarten en Bonaire.
De feiten
Bij deze zaak ging het overkoepelende bedrijf TMRG op de fles en werd het casino gesloten. Het casino dat onderdeel uitmaakte van een hotel, stond vervolgens 14 maanden leeg en werd grondig verbouwd. Hierbij werd het casino veel kleiner en had men het aantal speelautomaten teruggedrongen. Het casino kreeg ook een nieuwe naam, een nieuwe kleur, een vernieuwde infrastructuur en de volledige bedrijfsvoering van het hotel werd vervangen. Vervolgens werd het casino overgenomen door Island Gaming dat 26 van de 44 voormalige werknemers in dienst nam. Het waren de overige 18 voormalige werknemers die hun baan en salaris hoopten te behouden. Zij opperden dan ook dat er sprake was van een overgang van de onderneming.
Beoordeling door de Hoge Raad
De Hoge Raad oordeelde in dit geval dat de instandhouding van de activiteiten, zijnde de in een casino aangeboden faciliteiten, geen doorslaggevende rol speelt. In de meeste in Aruba aanwezige hotels worden immers casino’s geëxploiteerd. Dit was volgens de Hoge Raad dus geen aanwijzing voor identiteitsbehoud. Het hield hierbij rekening met de bredere context.
Ook de sluiting gedurende 14 maanden, de naamswijziging, de verkleining en het ontbreken van enige vorm van continuïteit van het klantenbestand, zijn stuk voor stuk signalen die tegen de identiteitsbehoud spreken. Ook hiermee hield de Hoge Raad rekening.
De Hoge Raad oordeelde dan ook dat er geen sprake is van een overgang van een onderneming, zoals omschreven in de EU-regelgeving. Aldus zijn de achtergebleven werknemers niet overgegaan naar de nieuwe uitbater en moet de nieuwe uitbater de vroegere arbeidsovereenkomsten niet respecteren. Hoewel er signalen waren die dat nochtans konden bevestigen, hield de rechter echter rekening met alle factoren. Men volgde dus de visie die door het Europees Hof van Justitie werd onderstreept.
Ga steeds toekomst medewerkers na
Ga je een onderneming overnemen? Dan is het belangrijk om goed na te denken over het lot van de werknemers. In sommige gevallen zullen zij immers hun baan en hun salaris behouden. Of dit al dan niet het geval is, is afhankelijk van de feitelijke omstandigheden. Wel kan je een en ander doen om een harde lijn te trekken tussen de nieuwe en de vorige identiteit. Ook in de overnamedocumenten kan je bijvoorbeeld benadrukken dat immateriële activa zoals logo’s en huisstijlen niet worden overgenomen.
Hoe dan ook laat je je maar beter bijstaan door een jurist, opdat je maanden later niet alsnog voor onaangename verrassingen komt te staan. Plan een belafspraak in en onze juristen leggen jou een en ander uit.
MKBrecht.nl Bedrijfsjuristen & Advocaten
Met onze brede expertise binnen onze praktijkgebieden bedienen we cliënten in uiteenlopende sectoren. Van MKB, beursgenoteerde bedrijven en internationale ondernemingen tot (semi-)overheden en non-profit. We bieden juridische adviezen op alle niveaus, van boardroom tot individuele medewerker. Kenmerkend voor onze dienstverlening zijn de hoge kwaliteit, betrouwbaarheid en verdieping in specialismen.
Op zoek naar:
Meer weten over onze dienstverlening? Bel 085 25000 44
