Wet DBA vanaf 2025: een gewaarschuwde zzp’er telt voor twee

Vanaf 1 januari 2025 verandert er veel voor zzp’ers in Nederland. Dan start namelijk de strengere handhaving van de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). Deze wet is ontworpen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Dit is de situatie waarbij een zzp’er feitelijk werkt onder de voorwaarden van een werknemer, zonder de daarbij horende rechten en plichten. Het idee achter de wet is dat als een zzp’er werkzaamheden uitvoert die in feite onder een dienstverband vallen, dit dan als zodanig moet worden erkend. Hierdoor moeten zowel de zzp’er als de opdrachtgever belasting- en premieverplichtingen nakomen die horen bij een dienstverband.

Niet elke zzp‘er is ook echt een zelfstandige

Voor zzp’ers is het essentieel om goed te begrijpen hoe de Belastingdienst ondernemerschap beoordeeld. De gehanteerde criteria omvatten bijvoorbeeld de mate van vrijheid die een zzp’er heeft in zijn of haar werk, het gebruik van eigen middelen en apparatuur en het ontbreken van directe aansturing door een opdrachtgever. De Belastingdienst let er vanaf januari nauwgezet op dat zzp’ers niet in een constructie werken die feitelijk een arbeidsrelatie vormt. Het gaat dan bijvoorbeeld om situaties waarbij er sprake is van langdurige opdrachten bij één opdrachtgever en volgens dezelfde aansturing als in de verhouding werkgever-werknemer. In de gevallen waarin de Belastingdienst oordeelt dat er sprake is van een dienstverband, kunnen zowel de zzp’er als de opdrachtgever aanzienlijke naheffingen en boetes tegemoetzien.

Voorbeeld uit de praktijk

Een concreet voorbeeld waarin de Wet DBA van belang is, is het scenario waarin zzp’ers langdurig voor één opdrachtgever werken. Dit geldt bijvoorbeeld voor zzp’ers in de IT- of mediasector, omdat zij vaak voor langere tijd aan projecten bij een enkele opdrachtgever werken. Indien deze zzp’ers voor de rest niet voldoen aan de voorwaarden voor ondernemerschap, kan de Belastingdienst hen beschouwen als schijnzelfstandige. Onder de nieuwe handhaving kan dit ertoe leiden dat hun relatie met de opdrachtgever wordt beschouwd als een dienstverband, wat de zelfstandige status ondermijnt en de belasting- en premielast verhoogt.

Daarnaast kan dit voor de zzp’er betekenen dat bepaalde belastingvoordelen voor ondernemers terug moeten worden betaald. Voorbeelden hiervan zijn de zelfstandigenaftrek of de startersaftrek. Anderzijds heeft de zzp’er mogelijk recht op een werknemerscontract bij de werkgever die aanvullend loonheffing en pensioen moet betalen. Onthoud wel: dit moet geval per geval worden beoordeeld. Dit wil zeker niet zeggen dat iedere zzp’er die langdurig aan grote projecten werkt bij een enkele opdrachtgever ook automatisch een schijnzelfstandige is, integendeel.

Risico op schijnzelfstandigheid beperken

Het is niet nodig om meteen in paniek te raken, zeker nu er nog tijd is om de contracten onder de loep te nemen. Niet alleen de contracten zelf zijn echter te screenen, maar ook de relatie met de opdrachtgever(s). Het werken met meerdere opdrachtgevers is sowieso een manier om de zelfstandige status te benadrukken, evenals het opstellen van een duidelijke overeenkomst die voldoet aan de regels van de Belastingdienst. Ook is het belangrijk om als zzp’er over de eigen werkwijze en middelen te waken. Werken op en met eigen materiaal en zonder directe aansturing zijn kenmerken van zelfstandigheid die de Belastingdienst belangrijk vindt. MKBrecht.nl helpt graag bij het screenen van de huidige contracten en relaties en bij het bijsturen waar nodig.