Wanneer komt de aansprakelijkheid van bestuurders in het gedrang?

Een van de voordelen van een rechtspersoon zoals de bv is de beperkte aansprakelijkheid. Toch wil dat niet zeggen dat bestuurders zich daar zomaar achter kunnen verschuilen. In sommige gevallen kunnen bestuurders nog steeds aansprakelijk zijn. We noemen dit de bestuurdersaansprakelijkheid. De bestuurdersaansprakelijkheid geldt zowel intern als ten opzichte van de schulden en derden. We lichten het voor je toe.

Aansprakelijkheid ten opzichte van de rechtspersoon

Een bestuurder van een rechtspersoon kan in de eerste plaats aansprakelijk zijn ten opzichte van de rechtspersoon zelf. Het is een vorm van interne aansprakelijkheid tussen hem en de rechtspersoon en geldt natuurlijk enkel wanneer de bestuurder zijn taken niet naar behoren vervult.

Deze bestuurdersaansprakelijkheid geldt voor alle bestuurders. Zij zijn dan “hoofdelijk” aansprakelijk. Dat wil zeggen dat de rechtspersoon de volledige schadeclaim bij een van hen kan indienen, waarna zij het een en ander nadien onderling moeten afrekenen. Een bestuurder moet dan bijvoorbeeld alles betalen en bij de twee andere bestuurders elk 1/3 van het betaalde bedrag terugvragen. Het risico dat een van hen onvermogend is, wordt zo naar de bestuurders verschoven.

Een bestuurder is anderzijds niet aansprakelijk als hij kan bewijzen dat er hem geen ernstig verwijt kan worden gemaakt en dat hij niet nalatig is geweest om maatregelen te treffen om de gevolgen van het onbehoorlijk bestuur af te wenden. Er is bijvoorbeeld sprake van ernstig verwijt als een bestuurder de wet niet naleeft of wanneer hij in strijd met de statutaire bepalingen handelt, maar niet als hij vergeet om een afspraak te verzetten en een kwade klant daardoor de samenwerking stopzet.

Aansprakelijkheid ten opzichte van de boedel

Er wordt soms gewag gemaakt van aansprakelijkheid ten opzichte van de “boedel”. Het gaat hier om een vorm van hoofdelijke aansprakelijkheid voor schulden wanneer bijvoorbeeld een nv failliet gaat. De bestuurders moeten hun taak dan wel onbehoorlijk vervuld hebben en dit moet ook nog eens een belangrijke oorzaak zijn van het faillissement. Deze aansprakelijkheidsvorm is er eigenlijk vooral om misbruik van vennootschap met een beperkte aansprakelijkheid te voorkomen.

Ook hier kan een bestuurder alsnog bewijzen dat hij geen schuld treft. Daarvoor moet hij bewijzen dat de onbehoorlijke taakvervulling van het bestuur niet aan hem te wijten is en dat hij ook maatregelen heeft getroffen om de gevolgen van de onbehoorlijke taakvervulling van de andere bestuurders af te wenden.

Aansprakelijkheid ten opzichte van derden

Ten slotte kan een bestuurder ook aansprakelijk zijn ten opzichte van derden, wat in de praktijk resulteert in een vorm van aansprakelijkheid ten opzichte van ondernemingen en personen waar de vennootschap overeenkomsten mee heeft. Dat is enkel het geval wanneer ze werden benadeeld door de vennootschap en de bestuurder daarbij ernstig verwijt kan worden gemaakt (een kleine fout volstaat niet). Als dat zo is, zou de bestuurder aansprakelijk kunnen zijn voor bijvoorbeeld het faillissement van een leverancier van de vennootschap.

Opletten voor de bestuurdersaansprakelijkheid

Het is zeker niet zo dat elke fout ervoor zal zorgen dat een bestuurder aansprakelijk is. Toch hoeft er daarvoor geen sprake te zijn van opzet. Een niet-gepubliceerde jaarrekening kan bijvoorbeeld al voldoende zijn, net zoals het afsluiten van overeenkomsten wanneer het bedrijf al in woelig financieel vaarwater verkeert.

Daarnaast zijn er zelfs nog situaties denkbaar waarbij de aansprakelijkheid in het gedrang komt. Het gaat dan onder andere om de aansprakelijkheid voor belastingschulden en de aansprakelijkheid bij de oprichting van een vennootschap. Voor dat laatste is een bekrachtigingsverklaring aangewezen. Zij hebben hoe dan ook met elkaar gemeen dat wanneer de bestuurder aansprakelijk is, het vaak om torenhoge bedragen gaat.

Net daarom is het belangrijk dat bestuurders hun aansprakelijkheid (laten) verzekeren, maar ook dat alle partijen zich voldoende laten informeren. Vragen over de bestuurdersaansprakelijkheid? Blijf er zeker niet mee zitten. Onze experts leggen graag het een en ander uit. Neem contact met hen op.