Dit is hoe nieuwsdiensten horen om te gaan met persoonsgegevens

In onze eerdere blog hebben we het gehad over hoe een nieuwswebsite met auteursrechtelijk beschermde content moet omgaan. Daar hadden we het onder andere over een exceptie voor nieuwsdiensten, waardoor nieuwsdiensten niet altijd om de toestemming van de maker hoeven te vragen. Dat komt omdat liveberichtgeving anders niet mogelijk zou zijn. Een ander probleem dat zich mogelijk stelt, heeft te maken met het gebruik van persoonsgegevens.

Beperkingen aan het verwerken van persoonsgegevens

Het begrip persoonsgegevens is heel ruim. Het gaat om alle informatie die direct of indirect herleidbaar is tot een persoon. Het gaat dus niet alleen om een naam, maar bijvoorbeeld ook om een IP-adres, een pseudoniem, een mailadres en dergelijke meer. Zelfs een herkenbare stem kan een persoonsgegeven zijn.

De algemene regel is dat persoonsgegevens enkel mogen worden verwerkt als men daar een grondslag en een gerechtvaardigd doel voor heeft. Daarvoor beroepen bedrijven zich vaak op de toestemming van de betrokkene. Die toestemming wordt bijvoorbeeld gevraagd als je een account aanmaakt op hun website.

Daarnaast is er nog iets als bijzondere persoonsgegevens. Het gaat om gevoelige persoonsgegevens, zoals medische gegevens, de geaardheid van een persoon, iemands geloofsovertuiging en dergelijke meer. Bij dergelijke bijzondere persoonsgegevens gelden nog strengere eisen. Bijzondere persoonsgegevens mogen enkel worden verwerkt als er een speciale uitzondering voor deze verwerking is gemaakt of als de betrokkene zijn toestemming heeft verleend.

Nieuwsdiensten mogen net iets meer

Voor nieuwsdiensten is het telkens opnieuw vragen om een toestemming niet de beste oplossing. Niemand wil namelijk negatief in het nieuws komen en dus zou het al snel een goed-nieuwsshow worden. Tegelijkertijd maakt dit liveberichtgeving vrijwel onmogelijk. De klassieke privacyregels maken het nieuwsdiensten met andere woorden heel moeilijk om nieuws te brengen. Hoewel de Autoriteit Persoonsgegevens vindt dat bedrijven in bijna alle gevallen om toestemming moeten vragen, heeft men wel een uitzondering gemaakt voor nieuwsdiensten.

Wie een beroep wil doen op deze uitzondering, moet dan ook echt een nieuwsdienst zijn. Dat wil zeggen dat je regelmatig nieuws moet delen. Bovendien mag de uitzondering enkel gebruikt worden voor publicaties die van maatschappelijk belang zijn, waarbij bepaalde verwijten onderbouwd (kunnen) worden, waarbij er sprake is van objectieve informatieverstrekking en waarbij de betrokkenen de mogelijkheid hebben om te reageren.

Eigenlijk oordeelt men dat in sommige gevallen het belang van de nieuwsdienst groter is dan het belang van de betrokkene, terwijl men ook een aantal garanties wil. Het verhaal moet namelijk voldoende waarheidsgetrouw en objectief zijn en beide kanten van het verhaal moet kunnen worden gebracht.

Belangenafweging en feitenkwestie

Dit wil overigens nog niet zeggen dat er zonder wederhoor meteen sprake is van een inbreuk. Niemand is verplicht om te reageren. En de mogelijkheid tot wederhoor kan ook op andere manieren tot uiting komen.

Zo heeft Linda Magazine een tijdje geleden een interview gepubliceerd waarbij het misbruik van een zanger aan bod kwam. Hierbij had de zanger niet de mogelijkheid gekregen om weerwoord te bieden, maar had hij dat voorheen wel al regelmatig in andere media gedaan. Volgens de voorzieningenrechter, die ook een belangenafweging maakte, was dat al voldoende. Linda Magazine diende niet nog eens om zijn mening en visie te vragen, die was al voldoende bekend.

Nieuwsdiensten en richtlijnen omtrent het delen van persoonsgegevens

Hoe meer je als een nieuwsmedium kan worden beschouwd, hoe meer informatie je vrij over anderen mag delen. Er moet wel een belangenafweging worden gemaakt – niet altijd en overal is het vrijelijk delen van persoonsgegevens even gerechtvaardigd – en het blijft belangrijk om mensen de kans te geven om te reageren. We raden aan om hier goede journalistieke richtlijnen over op te stellen. Wie graag juridisch advies ontvangt met betrekking tot dergelijke richtlijnen kan hiervoor bij MKBrecht.nl terecht.