Privacy in de zorg is ongelofelijk belangrijk

Met het gebruik van de CoronaCheck-app en door de discussies omtrent het coronatoegangsbewijs gaat er opnieuw veel aandacht naar de verwerking van medische persoonsgegevens. Het toont aan dat wij Nederlanders het belangrijk vinden dat er zorgvuldig wordt omgegaan met onze medische gegevens. Gelukkig maar, want niets is persoonlijker dan onze gezondheid. Helemaal nieuw is dit alles niet. Nog voor de coronapandemie losbarstte, had de Autoriteit Persoonsgegevens al extra veel aandacht voor de bescherming van medische gegevens. Net daarom dienen zzp’ers in de thuiszorg hier zorgvuldig mee om te gaan.

Bescherming van medische persoonsgegevens

Gegevens omtrent de gezondheid van een persoon zijn heel gevoelige gegevens die extra veel bescherming genieten. De AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) noemt het zelfs bijzondere persoonsgegevens. Dit wil zeggen dat organisaties deze gegevens enkel mogen gebruiken als er aan een aantal bijzondere eisen is voldaan.

Een kinderdagverblijf mag bijvoorbeeld informatie over de gezondheid van een kind verwerken, denk maar aan een eventueel ziekterisico of het al dan niet gevaccineerd zijn van een kind, maar dit mag enkel als de ouders hier hun uitdrukkelijke toestemming voor hebben gegeven. Het kinderdagverblijf moet kunnen aantonen dat ze deze toestemming hebben verkregen en dat de toestemming geldig is gegeven. Ook moeten ouders de toestemming opnieuw kunnen intrekken en mag de informatie niet zonder de toestemming van de ouders met anderen worden gedeeld.

Anonieme gegevens kunnen wel met anderen worden gedeeld. Zo kan een kinderdagverblijf bijvoorbeeld aan kandidaten doorgeven dat 80% van de kinderen is gevaccineerd. Let wel op, want als 100% of 0% van de kinderen is gevaccineerd, is er opnieuw geen sprake van anonimiteit. Iedereen weet dan meteen of een kind dat naar deze kinderopvang gaat al dan niet is gevaccineerd.

Geheimhoudingsplicht en beroepsgeheim

Bovendien zijn medische professionals aan een geheimhoudingsplicht gebonden. Dit wil zeggen dat ze deze medische gegevens in principe niet aan anderen mogen verstrekken. Het wettelijk geregeld medisch beroepsgeheim geldt voor verpleegkundigen, fysiotherapeuten, psychotherapeuten, GZ-psychologen, apothekers, tandartsen en artsen. Voor sommige andere beroepen regelt een beroepscode de geheimhoudingsplicht. Dit is bijvoorbeeld het geval voor maatschappelijk werkers.

Bijzonder wordt het wanneer een tandarts een beroep doet op medewerkers, zoals een secretaresse of een financieel medewerker. Zo’n secretaresse is natuurlijk niet gebonden door een beroepscode of gehouden tot de wettelijke geheimhoudingsplicht. Het is dan belangrijk dat ze contractueel wel tot geheimhouding wordt gedwongen.

Beroepsgeheim doorbreken is soms toegestaan

Slechts in een beperkt aantal gevallen kan een medisch professional het medisch beroepsgeheim doorbreken. Dit is bijvoorbeeld het geval als de patiënt hiervoor zijn toestemming verleent. De patiënt moet dan wel volledig geïnformeerd zijn. In sommige gevallen wordt het medisch beroepsgeheim ook door een wettelijk voorschrift doorbroken. Bijvoorbeeld in de Wet publieke gezondheid en in de Wet op de lijkbezorging zijn er bepalingen opgenomen die het medisch beroepsgeheim doorbreken. In de wet is bijvoorbeeld ook geregeld dat er medische gegevens mogen worden doorgegeven aan de zorgverzekeraar.

Verder kan het medisch beroepsgeheim worden doorbroken bij een conflict van plichten, mogen medische gegevens worden doorgegeven aan rechtstreekse betrokkenen (bv. de secretaresse van de arts) of aan wettelijke vertegenwoordigers van de patiënt.

Extra aandacht voor privacy in de zorg

Wie werkt in de gezondheidszorg, moet heel voorzichtig omgaan met medische gegevens. Anders riskeer je torenhoge boetes, zoals bijvoorbeeld het HagaZiekenhuis recent nog meemaakte. Dit brengt soms uitdagingen met zich mee. Dit geldt niet alleen voor zzp’ers in de thuiszorg, maar ook voor een medical factoringbedrijf of een freelance administrateur. Onze juristen informeren je hier graag over.

Ook bijvoorbeeld samenwerkingsovereenkomsten of arbeidsovereenkomsten moeten aandacht hebben voor de bescherming van de medische persoonsgegevens. Twijfel je of je documenten aan de strenge eisen voldoen en wil je ze eerst even laten controleren? Doe dan een beroep op onze ContractCheck^TM. Wij onderwerpen je documenten dan aan een controle en brengen de privacyrisico’s aan het licht.